కైలాస మందు - కలవరమాయెను।
చూడవె పద్మా నా కొండనెక్కి।
శివదత్తుని సుందర నృత్యమదే।
మధ్య మధ్య నదె రుద్ర తాండవము॥
విష్ణుదత్తుడగు నాతో నృత్యము -
చూడ వచ్చెనదె బ్రహ్మదత్తుడును।
ప్రళయ కాలమున ఇరువురమగుదుము -
శివదత్తునిలో ఐక్యము చివరకు॥
ఒకడే దత్తుడు పరమబ్రహ్మము -
త్రిమూర్తులాయన త్రిగుణ వేషములు।
ఊహ విశ్వరచనా వ్యూహమీవు -
ఊహసుందరివి అనఘవు పద్మా !॥
మధుమతి ! లలితవు ! దుర్గవు ! కాళివి -
రాజరాజేశ్వరివి ప్రథమోహవు।
వాణియు లక్ష్మియు గౌరియు నీదగు -
ముచ్చట గొలిపెడి ముద్దువేషములు॥
అనసూయాత్రులు ఆనందముతో -
ఆలోకింపగ ఆసీనులైరి।
ఋక్ష పర్వతము నందున వారికి -
దత్తపుత్రునిగ దత్తుడు నిలచెను॥
తకధిమి తకధిమి నంది మృదంగము -
ప్రమథ గణంబుల వాద్యనాదములు।
నర్తనలోలుడు నటరాజు శివుడు -
తాండవమాడెను దత్తాత్రేయుడు॥
పదములకదనము వడివడిగాబడ -
బహువిధ భంగిమ లంగములొప్పగ।
అటునిటు నెర్రని చూపుల ద్రిప్పుచు -
పాణి పద్మముల ముద్రల చూపుచు॥
గంతులువేయగ కాలికి చుట్టిన -
కాల సర్పమదె కస్సుబుస్సుమన।
గజ్జెల సవ్వడి ననుసరించెగా -
కాలకంఠుని విచిత్ర నాట్యమున॥
శ్రీశైలరాయుని శివతాండవమున -
చిందుల అందము లేమందునె చెలి।
అప్సరసలె తమ నాట్యమేలయని -
సిగ్గుతో తలల వంచిరి చూచుచు॥
కాశీపురపతి కాలిగంతులవె -
కంపించె శేషుడల్లాడెను ధర।
అదిరి దిక్కరులు కుంభస్థలముల -
తొండములెత్తుచు ఘీంకరించినవి॥
కాలభైరవుని కరాళ వక్త్రము -
ఫాలాక్షి వహ్ని దీధితి మెరుపుల।
అట్టహాసముల చేయగ ప్రాణులు -
గడగడ వణుకుచు పరుగులెత్తిరే॥
శివశివ భవ భవ శంభో ! హరహర ! -
అనుచు మహర్షుల ఆర్తనాదములు।
మిన్నుముట్టినవి శరణాగతితో -
శాంతింప జేయ ఆ తాండవమును॥
కాలకంఠుడదె రుద్రతాండవము -
చేసెను త్రిప్పుచు ఢమఢమ ఢక్కను।
కైలాసాచల శిలా స్ఫటికములు -
విస్ఫోటనముల బీటలు వారెను॥
విశ్వేశ్వరతను విభూతి చిందెను -
వెచ్చ వెచ్చనిది పరమపావనము।
నుదుట ధరింపగ ఇంద్రాదులంత -
నక్కి నక్కి అట సంగ్రహించిరే॥
నందీశ్వరుడదె రంకెలు వేయును -
గర్జింతురదిగో ! ప్రమథగణంబులు।
చిందులు తొక్కెను చిరుత గణేశుడు -
మయూర వాహనుడాడె మైమరిచి॥
ద్వాదశ లింగము లుజ్జ్వలమయ్యెను -
గంగ పరవళ్ళు తొక్కుచు పారెను।
నాగాభరణములాడె నాట్యమును -
కంపించె చంద్ర కళయును సొగసుగ॥
గంగాధారల చినుకుల జల్లుల -
చంద్ర రేఖ హిమ బిందువులెగురగ।
రెండు కన్నులను చల్లని చూపుల -
ఆనంద మొకసారి వెలయు॥
ఫాలాగ్ని చక్షు రుగ్రాగ్ని శిఖలు -
ఎర్రని కాంతులు చిమ్ముచుండగను।
అహి భూషల ఫూత్కారములందున -
రుద్ర తాండవము చెలగునొకసారి॥
ఎర్రని జటలెగురగ పంచాస్యుడు -
అట్టహాసముల తాండవమందున।
ఎర్రజూలు ఎగురగ పంచాస్యుడు -
దూకి గర్జించు రీతిగఁ దోచెను॥
శేషుని సహస్ర ఫణములదొర్లుచు -
భూగోళమాడె బంతిని పోలుచు।
దానిని నిలుపగ వేయి పడగలను -
రొప్పుచు తిరిగెను పాదఘాతముల॥
భంభం నాదము లంబరమంటగ -
శంఖ ధ్వనులను ప్రమథులు చేసిరి।
అప్సరసలాడిరీక్షించి నాట్య -
నవ్య భంగిమల నేర్చుకొనగ దివి॥
చుక్కలు రాలెను ముక్కంటి చూపు -
వర్షించు విస్ఫులింగములంటగ।
సూర్యదేవుడును చిటపట లాడెను-
ఏడు గుర్రములు సకిలించి నిలచె॥
శాంత నృత్యముల వీణలు మీటుచు -
నారదతుంబురు లెగురుచు పాడిరి।
రుద్రతాండవము లందున భయపడి -
కల్పవృక్షముల చాటున దాగిరి॥
అదురుచు బెదురుచు పరుగులెత్తుచును -
ఆక్రందించిరి అసురేశ్వరులే।
హరహర శంభో పాహి పాహియని -
ప్రణతులఁ జేయుచు సాష్టాంగముగా॥
నటనములందున పదముల మృదుమృదు -
నూపుర ఝలఝల రవములు చిందగ
సుందరేశ్వరుని శిరసున గంగా -
లహరీ ధ్వనులవె తాళములాయెను॥
ఎగురుచు దూకుచు వంగుచు లేచుచు -
మెలికలు దిరుగుచు వక్రభంగిమల।
చంద్రశేఖరుడు తాండవమాడెను -
తళతళ మెరిసెడి తెల్ల నాగువలె॥
హిమాలయాచల మందున దూకెడి -
తెల్ల మంచుపులి విద్యుద్రయముగ।
వామదేవుడదె తాండవ ధాటిని -
అంగ భంగిమల చకచక మార్చెను॥
ఒకసారి మంద మధుర స్మితుడగు -
ఒకసారి అట్టహాస గర్జనుడు।
మాధుర్యమొకచో రౌద్రం బొకచో -
అమృత హాలహల పారవారముగ॥
గౌరిముఖ పూర్ణేందు బింబమును -
చూచిన వెంటనె హరుడుప్పొంగెను।
అంగములాడగ నృత్యము చేసెను -
పున్నమి రాతిరి పొంగిన జలధిగ॥
గౌరమ్మ కూడ నృత్యము చేసెను -
కొంతకాలమట శివునితో గూడి।
తాండవధాటికి అలసి కూర్చుండె -
స్విన్నావయవము లదురుచు నుండగ॥
నీలలోహితుని నిరుపమ తాండవ -
మానందార్ణవ మవధులు లేనిది।
నా విశ్వరూప దర్శన సమమది -
చూడువారలకు జన్మ ధన్యమగు॥
రుద్రాక్ష హార వలయము లురమున -
గలగల రవములు చేయుచునుండగ।
వాసుకి గళమున నర్తించె పడగ -
మణిదీధితులవె నృత్యము చేయును॥
ఒకచో ఢక్కను కొట్టును తిప్పుచు -
ఒకచో శూలము తిప్పుచు తిరుగును।
ఒకచో చూపును రిక్త హస్తముల -
నాట్య ముద్రలను నటరాజు శివుడు॥
నారాయణ ప్రియుడతడె పద్మా !
నంది వాహనము గంతులు వేయగ।
మెడలో పదముల గల గజ్జెలతో -
గలగల శబ్దము కర్ణ ప్రియమదె॥
నటన మనోహరుడెంత సుందరుడు -
దిష్టి తగులునని పుర్రెల మాలల।
సర్ప భూషలను ధరించునీశుడు -
కామున కీర్ష్యను పరిహరింపగా॥
కాముని దగ్ధము చేసెనందురిల -
వట్టి మాటయది సుందరేశ్వరుని।
అందము చూసిన స్మరుడె చేసుకొనె -
ఆత్మ హత్యనే తగుల బెట్టుకొని॥
అతడే కనకా భరణములఁ దాల్చ -
పురుష మోహనుడ నేనె మోహినిగ।
మారి మోహమును పొందితి కలిసితి -
మణికంఠునికే జన్మ నిచ్చితిని॥
నన్నుజూచి మునులెత్తిరి జన్మల -
గోపికలుగ పురుషులకె మోహము।
నా అందము కలిగించె నాకె అది -
శివునిఁ జూడగా కలిగెను పద్మా॥
ఋషుల హృదయముల వికార హేతువు -
నేనైతిని గద నా పాపమునకు।
శిక్షగ నాకే ఆ వికారమే -
కలిగెను కర్మ ఫలంబులు తప్పవు॥
ఆది దేవునిది అద్భుత తాండవ -
మవలోకించిన భరత మహర్షియు।
నాట్య శాస్త్రమును వ్రాసె శంకరుడు -
నాట్యాధి దేవుడనగ దత్తుడే॥
హావ భావముల నభినయించుచును -
ఆడుచున్నాడు ఆది దేవుడదె।
చూడుము పద్మా! ఎంతో పుణ్యము -
చేసిన వారికె లభ్యమీ ఫలము॥
నీలకంఠుడదె నిర్మల హృదయుడు -
నిష్ఠానియతుడు నిశ్చల చిత్తుడు।
కరుణా సాగరు డత్యుదారమతి -
ఆత్మ సౌందర్య మపారమతడిది॥
రావణుడడిగిన పార్వతి నిచ్చెను -
ఉపమన్యువడుగ క్షీరాబ్ధినిచ్చె।
భస్మాసురునకు తననే భస్మము -
చేయు వరమిచ్చె ప్రేమ సముద్రుడు॥
శివుని కళ్యాణ గుణ రూపములను -
ఆదిశేషుడును వర్ణించలేడు।
అతడి పొందుకై ఎంత తపించెను -
పార్వతి దానిని బట్టియె తెలియును॥
నీ మొగుడు నేను నిజమే పద్మా -
నా మొగుడు శివుడు మోహిని నైతిని।
శివుడు తండ్రిగా నేను తల్లిగా -
నా సుతుడు బ్రహ్మ గురువుగ నగుదుము॥
ఒక్కడె దత్తుడు వాని భావములె -
గుణత్రయముగా త్రిమూర్తులైతిరి।
భావమె రూపము దాల్చె నూహయది -
గుణమన భావమె గుణమే రూపము॥
ఒక్కడె మనుజుడు మూడు భావముల -
నున్న రీతిగా ముగ్గుర ముందుము।
సృష్టి స్థితి లయ కర్మ భావముల -
త్రిమూర్తులనగా త్రిగుణ భావములె॥
ఊహించునపుడు బ్రహ్మ దేవుడన -
ఊహను నిల్పగ విష్ణుదేవుడన।
ఊహనాపగ రుద్ర దేవుడన -
ఒక్కడె దత్తుడు మూడు నామముల॥
ఒకచో నొక్కొక మూర్తి గొప్పయగు -
మిగిలిన యిరువురు తగ్గియుందురిట।
ఈ భేదమంత క్రీడా వినోదము -
పరమార్థములో ముగ్గురు ఒక్కడె॥
ఆడేది నేను చూచేది నేను -
నా ఆట నేనే ఆనందింతును।
ఆనందించుట కొరకై భేదము -
మాయా బలమున కల్పించెదనిట॥
మూడు భావముల త్రిమూర్తులైతిని -
నానా భావము లయ్యెను జగతిగ।
దత్తైక్యముతో త్రిమూర్తులుందురు -
దత్త భిన్నముగ జగములు వెలుగును॥
దత్తాధారము జగత్తు భిన్నము -
నేతి నేతియని శ్రుతి ఇదె చెప్పును।
పీటపైన ఘటమున్నది కానీ -
ఘటమందు పీట లేదని తెలియుము॥
త్రిమూర్తులందున వ్యాపించియుండు -
దత్తుడు తీగెలో విద్యుత్తు బోలి।
విద్యుత్తు తీగె తీగె విద్యుత్తు -
మేమే దత్తుడు దత్తుడే మేము॥
తాదాత్మ్యమున్న భావమె త్రిమూర్తి -
తాదాత్మ్య హీన భావమె జగత్తు।
భావరహితుడె నిర్గుణ దత్తుడు -
భావము చీమగ నున్నను లేనిదే॥
జగత్తులున్నను లేకున్న నొకటె -
అద్వితీయుడే దత్తుడు బ్రహ్మము।
గుణమన చీమయె నిర్గుణుడెప్పుడు -
నిర్గుణ సగుణము లద్వితీయములె॥
ఆహా ! తాండవమెంత రమ్యమది -
బాహ్యాత్మలలో సుందరుడు శివుడు।
సుందరేశ్వరుడు వాని తాండవము -
కాకుండనెట్లు సుందర మయముగ॥
పంచ చామరము ఛందస్సు నందు -
ఏవిధి పదముల గంతులు వినబడు।
ఆ విధి పదముల గంతులు వినబడు -
నూపుర రవములు కర్ణ పేయములు॥
కాళీయ మర్దన మందున నేనును -
శివ తాండవమును చేసి చూపితిని।
శివతాండవమును చూసిన పిమ్మట -
అట్లు చేయమది కోరిక కల్గెను॥
