മിസ്. ത്രൈലോക്യയുടെ സുഹൃത്തിന്റെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് സ്വാമി ഉത്തരം നൽകുന്നു

[Translated by devotees]

1. പുണ്യഗ്രന്ഥങ്ങളിലെ ജ്ഞാനം സ്ഥിരീകരിക്കാൻ കഴിയാത്തതിനാൽ ആത്മജ്ഞാനമില്ലാതെ (self-realisation)  നമുക്ക് അവ പഠിക്കാമോ?

[മിസ്. ത്രൈലോക്യ ചോദിച്ചു: പാദനമസ്കാരം സ്വാമി, എന്റെ സുഹൃത്ത് ചോദിച്ച ചോദ്യങ്ങൾക്ക് അങ്ങയുടെ ഉത്തരം തേടാൻ ഞാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ദൈവം സർവ്വവ്യാപിയാണെന്നും ആത്മസാക്ഷാത്കാരമില്ലാതെ, ഏതെങ്കിലും പുണ്യഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വായന സ്ഥിരീകരിക്കാൻ ഞങ്ങൾക്ക് കഴിയില്ലെന്നും ഞാൻ വിശ്വസിക്കുന്നു, കാരണം അവ മറ്റൊരാളുടെ ധാരണയാണ്, എന്റേതല്ല. ദയവായി അഭിപ്രായപ്പെടുക.]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ദൈവം സർവ്വജ്ഞനും സർവ്വശക്തനുമാണ് (omniscient and omnipotent). ദൈവം സർവ്വവ്യാപിയല്ല (omnipresent). അവൻ സർവ്വവ്യാപിയാണെങ്കിൽ, ഇത്തരത്തിലുള്ള പ്രശ്നങ്ങൾ വരാം; ദൈവം രാവണനിലും രാമനിലും ഉണ്ടെങ്കിൽ, രാമൻ രാവണനെ കൊന്നത് ദൈവം ദൈവത്തെ കൊന്നു എന്നതുപോലെയാണ്. ദൈവം ഭൗതികമായി (physically) സർവ്വവ്യാപിയല്ല, മറിച്ച് ഫലത്തിൽ സർവ്വവ്യാപിയാണ് (effectively omnipresent), അതിനർത്ഥം ദൈവം ലോകത്ത് ഒരിടത്തും ഇല്ലെങ്കിലും, അവിടുന്ന് എല്ലായിടത്തും ഫലപ്രദമായി എല്ലാറ്റിനെയും നിയന്ത്രിക്കുകയും എല്ലാറ്റിനെയും കുറിച്ചുള്ള അറിവ് കൈവശം വയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ്. എന്താണ് ആത്മസാക്ഷാത്കാരം (self-realisation)? ശരീരത്തിലുടനീളം വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന അവബോധമുള്ള (awareness) ശരീരമാണ് നിങ്ങൾ. നിങ്ങൾ കഴിക്കുന്ന ഭക്ഷണം മൈറ്റോകോണ്ട്രിയയിൽ (mitochondria) ഓക്സിഡൈസ് ചെയ്യപ്പെടുകയും നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം (inert energy) പുറത്തുവിടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം മസ്തിഷ്ക-നാഡീവ്യവസ്ഥയിൽ (brain-nervous system) പ്രവേശിക്കുകയും അവബോധം (awareness) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഊർജ്ജത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേക പ്രവർത്തന രൂപമായി (a specific work form of energy) രൂപാന്തരപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. ഭക്ഷണം നൽകിയില്ലെങ്കിൽ, ആ വ്യക്തി മരിക്കുന്നു, അതായത് അവബോധം അപ്രത്യക്ഷമാകുന്നു അവബോധം ദൈവമല്ലെന്ന് ഇതുവഴി തെളിയിക്കുന്നു. ഗാഢനിദ്രയിലും (deep sleep), അവബോധം അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും (മരിക്കുകയും) ഉണർന്നിരിക്കുന്ന അവസ്ഥയിൽ വീണ്ടും പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു, അതായത് ഗീതയിൽ (അഥ ചൈനം നിത്യജാതം..., Atha cainaṃ nityajātam…) പറഞ്ഞതുപോലെ അവബോധം അല്ലെങ്കിൽ വ്യക്തിഗത ആത്മാവ് (individual soul) അനുദിനം പ്രത്യക്ഷപ്പെടുകയും അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ്. നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം (Inert energy) അവബോധത്തിന്റെ വസ്തുവാണ് (material of awareness), അതിനാൽ അവബോധം മെഡിക്കൽ-ഇലക്‌ട്രോണിക് ഉപകരണങ്ങളിൽ (medical-electronic instruments) തരംഗങ്ങളായി (waves) പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു

നിങ്ങൾ അവബോധമാണെന്ന് തിരിച്ചറിയുമ്പോൾ, അത്തരം തിരിച്ചറിവിലൂടെ, ബാഹ്യ ഇനങ്ങളെക്കുറിച്ച് (external items) നിങ്ങൾക്ക് എന്ത് അധിക അറിവ് ലഭിക്കും? ഒരു നായ നായയാണെന്ന് (ശരീരവും ആത്മാവും) തിരിച്ചറിഞ്ഞാൽ, മറ്റെല്ലാ വസ്തുക്കളുടെയും അറിവ് ലഭിക്കുമോ? ഒരു വിദ്യാർത്ഥിക്ക് തന്റെ അധ്യാപകന്റെ ഗ്രാഹ്യത്തെ മനസ്സിലാകുന്നില്ലെങ്കിൽ, അയാൾക്ക് അറിയാത്ത വിഷയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവ് ലഭിക്കുന്നുണ്ടോ? സ്വയം ഗ്രഹിക്കാത്തതുകൊണ്ട് വിഷയത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവ് ലഭിക്കില്ല എന്നാണോ നിങ്ങൾ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്? സ്വയം തിരിച്ചറിവില്ലാതെ ആർക്കും ഒരു വിഷയവും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയില്ല എന്നതുകൊണ്ടാണോ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ വിദ്യാർത്ഥികൾക്ക് പ്രവേശനം നൽകാത്തത്? ടീച്ചറുടെ ഗ്രാഹ്യത്തെ  മനസ്സിലാക്കാതെ (Without understanding the understanding of the teacher), വിഷയം സ്വയം എങ്ങനെ മനസ്സിലാക്കും? നിങ്ങളുടെ സ്വന്തം ധാരണയുടെ സഹായത്തോടെ നിങ്ങൾക്ക് സ്വയം വിഷയം മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുമെങ്കിൽ, അധ്യാപന പ്രക്രിയ കേവലം പാഴായിപ്പോകും, കൂടാതെ എല്ലാ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളും അവരുടെ അധ്യാപക ഫാക്കൽറ്റികൾക്കൊപ്പം അപ്രത്യക്ഷമാകുകയും വേണം! കലകൾ (arts) ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റേതൊരു ശാസ്ത്ര വിഷയത്തെയും പോലെ ആത്മീയ ജ്ഞാനം (spiritual knowledge) പൂർണ്ണമായും വളരെ മൂർച്ചയുള്ള യുക്തിയെ (sharp logic) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്, ഇവയെ ഇന്നത്തെ ശാസ്ത്രം എന്നും വിളിക്കുന്നു (പൊളിറ്റിക്കൽ സയൻസ്, സോഷ്യൽ സയൻസ് മുതലായവ). അന്ധമായ വിശ്വാസവും അന്ധമായ കര്‍ക്കശവും (rigidity) ഒഴിവാക്കി എല്ലാ ആശയങ്ങളുടെയും ആഴത്തിലുള്ള വിശകലനം മാത്രമാണ് ശാസ്ത്രം  എന്നതുകൊണ്ടു അർത്ഥമാക്കുന്നത്.

2. ഓരോ ആത്മാവിനും ആത്മസാക്ഷാത്കാരത്തിലേക്കുള്ള (self-realization) അവരുടേതായ വ്യത്യസ്തമായ വഴികളുണ്ടോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ആത്മസാക്ഷാത്കാരത്തിന് ഒരേയൊരു വഴിയേയുള്ളൂ, അത് ഒരു ഡോക്ടറെ സമീപിക്കുക എന്നതാണ്, നിങ്ങളുടെ അവബോധത്തിന്റെ (awareness) തരംഗങ്ങൾ (waves) സ്ക്രീനിൽ കാണിക്കും. സ്വന്തം സ്വയത്തെ (your own self) കണ്ടുകൊണ്ട് നിങ്ങൾക്ക് ഇത് പറയാം, 'ആത്മസാക്ഷാത്കാരം' എന്ന വലിയ വാക്ക് ആവശ്യമില്ല. സ്വയം (yourself) ജഡമല്ലാത്ത അവബോധമാണെന്നും (non-inert awareness) ജഡമായ ശരീരമല്ലെന്നും (inert body) നിങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കുന്നു. ഇതാണ് അനിവാര്യമായ നിഗമനം, ഇതിനപ്പുറം, ആത്മസാക്ഷാത്കാരം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടാൻ കൂടുതൽ എന്താണ് ഉള്ളത്?

3. ഗുരു ഒരു വഴികാട്ടിയാണോ അതോ ദൈവം തന്നെയാണോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ഒരു ഇഞ്ച് വശത്തേക്ക് നീങ്ങാതെ റെയിൽവേ ലൈനുകളിൽ കർശനമായി ഓടുന്ന ട്രെയിനാണ് ഗുരു (Guru) അല്ലെങ്കിൽ പ്രബോധകൻ (preacher) അല്ലെങ്കിൽ ഗൈഡ്. റെയിൽപാതയായ (railway line) സദ്ഗുരുവിന്റെ (Sadguru) പ്രബോധനം പിന്തുടരുന്ന മനുഷ്യനാണ് ഗുരു. സദ്ഗുരു എന്നാൽ വഴികാട്ടിയും ലക്ഷ്യവും (ദൈവം) എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. സത്ത് (Sat) എന്നാൽ ദൈവം അല്ലെങ്കിൽ പരമമായ യാഥാർത്ഥ്യം (absolute reality), ഗുരു എന്നാൽ വഴികാട്ടി. ശങ്കരൻ, രാമാനുജൻ, മധ്വ, രാമകൃഷ്ണ പരമഹംസ  (Shankara, Ramanuja, Madhva, Ramakrishna Paramahamsa) തുടങ്ങിയ ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരമാണ് (human incarnation of God) സദ്ഗുരു. സത്യത്തെ തെറ്റിദ്ധരിക്കുകയും വളച്ചൊടിക്കുകയും നിരപരാധികളായ മനുഷ്യരെ തെറ്റായ പാതയിൽ നയിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന യഥാർത്ഥ ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തെക്കുറിച്ച് അറിയാത്ത അസദ്ഗുരുവും (Asadguru) ഉണ്ട്. അപൂർവമായ മനുഷ്യജന്മത്തിന്റെ ചെറിയ ആയുസ്സ് നശിപ്പിച്ചതിന് അങ്ങനെയുള്ള അസദ്ഗുരു എന്നെന്നേക്കുമായി നരകത്തിൽ വീഴും.

4. സാക്ഷാത്കാരം (realisation) എന്നാൽ എല്ലാ സൃഷ്ടികളിലും വ്യത്യാസം കാണാതെ മായയിൽ നിന്ന് മോചിതനാകുക എന്നാണോ അർത്ഥമാക്കുന്നത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: പ്രകാശത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ ഒരു കയറിനെ സർപ്പമാണെന്നുള്ള തെറ്റിദ്ധരിപ്പിൽ നിന്നും മോചിപ്പിക്കുന്നത് പോലെ ഒരു ആത്മാവിനെ അവിദ്യയിൽ (avidya) നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാൻ കഴിയും. മായ (Maayaa) എന്നത് ദ്രവ്യത്തിന്റെയോ ഊർജത്തിന്റെയോ (matter or energy) സൂപ്പർഇമ്പോസിഷന്റെ (superimposition) ദിവ്യമായ മിഥ്യയാണ് (divine illusion). ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ ഗീതയിൽ പറയുന്നു, നിങ്ങൾക്ക് ഒരിക്കലും അവിടുത്തെ മായയെ (മമ മായ ദുരത്യയാ..., Mama māyā duratyayā) തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയില്ല, കാരണം മായ ദൈവത്തിന്റെ വിനോദത്തിനായി (entertainment)  സൃഷ്ടിയെ സൃഷ്ടിക്കുന്നു. അവിദ്യ (Avidya) എന്നത് ആത്മാവിന്റെ സ്വഭാവമാണ് (characteristic), അതേസമയം മായ എന്നത് ദൈവത്തിന്റെ സ്വഭാവ ശക്തിയാണ് (മായിനം തു മഹേശ്വരം, Māyinaṃ tu Maheśvaram). ദ്രവ്യം ഘനീഭവിച്ച ഊർജ്ജവും  (matter is condensed energy) അവബോധം (awareness) സജീവമായ ഒരു മസ്തിഷ്ക-നാഡീവ്യവസ്ഥയിൽ പ്രവർത്തിക്കുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേക പ്രവർത്തന രൂപമായതിനാൽ (a specific work form of inert energy generated on functioning in an active brain-nervous system) എല്ലാ സൃഷ്ടികളും നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം (inert energy) കൊണ്ട് മാത്രമാണ് നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്. നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം, ദ്രവ്യം, അവബോധം എന്നിവയാണ് അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങൾ. ബഹിരാകാശം (space) സൂക്ഷ്മവും (subtle) അഗ്നി (fire) സ്ഥൂലമായ നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജവുമാണ് (gross inert energy). വായു, ജലം, ഖരഭൂമി (solid earth) എന്നിവ ദ്രവ്യമാണ്. ഇവയാണ് അഞ്ച് അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങൾ. അവബോധം എന്നത് നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേക രൂപമാണ്. ഈ രീതിയിൽ, സൃഷ്ടിയുടെ എല്ലാ ഇനങ്ങളിലും അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങളുടെ ഏകത നിങ്ങൾക്ക് ലഭിച്ചേക്കാം, എന്നാൽ നല്ല (സത്വം, Sattvam) ചീത്ത (രജസ്, തമസ്സ്, Rajas and Tamas) ഗുണങ്ങൾ എല്ലാ ഇനങ്ങളിലും ഒരേപോലെയല്ല. അതിനാൽ, ഇത് ഏകത്വത്തിലെ നാനാത്വമാണ് അല്ലെങ്കിൽ നാനാത്വത്തിലെ ഏകത്വമാണ് (diversity in unity or unity in diversity), അതായത് ഏകത്വവും നാനാത്വവും ഒരേസമയം നിലനിൽക്കുന്നു എന്നാണ്.

5. സ്വയം തിരിച്ചറിഞ്ഞ ഒരാൾക്ക് (self-realised person) സ്വയം സുഖപ്പെടുത്താനും വേദന ഇല്ലാതാക്കാനും കഴിയുമോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: സൈക്കോതെറാപ്പി (Psychotherapy) വളരെ മൃദുവായ (mild) ചികിത്സയാണ്. ഏതെങ്കിലും ആന്തരിക അണുബാധ മൂലം ശരീരത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേക ഭാഗത്ത് വേദന അനുഭവപ്പെടുമ്പോൾ, ഇച്ഛാശക്തി (Will-power) പ്രയോഗിച്ച്, കുറച്ച് സമയത്തേക്ക് നിങ്ങളുടെ ഞരമ്പുകൾക്ക് വേദന ലഭിക്കാതിരിക്കാൻ കഴിയും. ഇച്ഛാശക്തിയും ഒരു നേരിയ വൈദ്യുതധാരയാണ് (mild current), പക്ഷേ ഇത് വൈദ്യുത ചികിത്സയല്ല (electric treatment), അതിനാൽ വേദന പൂർണ്ണമായും നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയില്ല. തീർച്ചയായും, ഈ മൃദുവായ വൈദ്യുതധാരയുടെ സഹായത്തോടെ വേദനയ്ക്ക് കാരണമാകുന്ന ബാക്ടീരിയകളെ കൊല്ലുന്നത് പൂർണ്ണമായും അസാധ്യമാണ്. ആളുകൾ വളരെ ചെറിയ കാര്യങ്ങളെ വളരെ വലിയ കാര്യങ്ങളായി പെരുപ്പിച്ചു കാണിക്കുന്നു!

ആത്മസാക്ഷാത്കാരം (electric treatment) നിങ്ങൾ ശരീരമല്ല, മറിച്ച് നിങ്ങൾ അവബോധമാണ് എന്ന സമാധാനപരമായ ആശ്വാസം (peaceful relief) നൽകുന്നു. ഈ സമാധാനം കേന്ദ്ര പൂജ്യം മൂല്യം (central zero value) പോലെയാണ്, അത് നെഗറ്റീവ് ദുരിതത്തേക്കാൾ വലുതാണ്. പക്ഷേ, ഈ പൂജ്യം ദൈവത്തെ പ്രായോഗികമായി സ്‌നേഹിക്കുന്നതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന പോസിറ്റീവ് ദൈവിക ആനന്ദത്തേക്കാൾ (positive divine bliss) കുറവാണ്. നിങ്ങൾ ശരീരമല്ലെങ്കിൽ, ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളോടുള്ള (worldly bonds) ആകർഷണം കുറയുന്നു, കാരണം ലൗകിക ബന്ധങ്ങൾ ശരീരവുമായി മാത്രം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, ആത്മാവുമായോ അവബോധവുമായോ അല്ല. നിങ്ങൾ ആഴത്തിലുള്ള വിഷാദത്തിലാണെങ്കിൽ (deep depression) നിങ്ങൾ ദൈവമാണെന്ന ചിന്ത പോലും സ്വീകരിക്കാവുന്നതാണ്. ദൈവമാണെന്ന് കരുതി നിങ്ങൾക്ക് വളരെ എളുപ്പത്തിൽ പുറത്തുവരാം (വിഷാദത്തിൽ നിന്ന്). ഇതൊരു താൽക്കാലിക മനഃശാസ്ത്രപരമായ ശക്തമായ കുത്തിവയ്പ്പ് (powerful injection) മാത്രമാണ്, പക്ഷേ ജീവിതത്തിലുടനീളം തുടരരുത്. വിഷാദരോഗത്തിനുള്ള താത്കാലിക മരുന്നായി നിങ്ങൾ ഇത് ഉപയോഗിച്ചാൽ ദൈവം മൈൻഡ് ചെയ്യില്ല.

6. യേശുവിനെയും ബുദ്ധനെയും പോലുള്ളവർ കുടുംബത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചപ്പോൾ മറ്റുള്ളവർ മോക്ഷം നേടാൻ കുടുംബത്തോടൊപ്പം താമസിച്ചതു് എന്തുകൊണ്ടു്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ഭൗതികമായ വിടവാങ്ങൽ (Physical leaving) അല്ലെങ്കിൽ ഭൌതികമായി ലൌകിക ബന്ധനങ്ങളോടൊപ്പം താമസിക്കുന്നത് (physical staying with  worldly bonds) അപ്രധാനമാൺ. മാനസികമായ അകൽച്ച (Mental detachment) വളരെ പ്രധാനമാണ്. വിവാഹം പോലുള്ള ആചാരങ്ങളിൽ ദൈവമുമ്പാകെ അത്തരം കടമകൾ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടതിനാൽ ഒരാൾക്ക് അവരോട് അവന്റെ / അവളുടെ കടമകൾ ചെയ്യാൻ കഴിയും. പക്ഷേ, ഒരാൾ മാനസികമായെങ്കിലും ദൈവത്തോട് ചേർന്നുനിൽക്കണം (attached). ജീവിത പങ്കാളിയുമായുള്ള ബന്ധനം, കുട്ടികളുമായുള്ള ബന്ധനം, പണവുമായുള്ള ബന്ധനം എന്നിവയാണ് ഈശനത്രയം (eshanaatrayam) എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഏറ്റവും ശക്തമായ മൂന്ന് ലോകബന്ധനങ്ങൾ. ഓരോ ആത്മാവും ഈ ത്രികോണത്തിൽ (triangle) കുടുങ്ങി, ഈ അന്ധമായ ലൗകിക മോഹങ്ങൾ (blind worldly fascinations) കാരണം  ദൈവത്തെയും ഗുരുവിനെയും മാതാപിതാക്കളെയും അവഗണിക്കുന്നു. ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളുടെ ത്രികോണം ബലപ്രയോഗത്തിലൂടെ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടരുത്, മറിച്ച്, ദൈവവുമായുള്ള ബന്ധനത്തിലെ ദിവ്യാസ്വാദനം (divine taste in the bond with God) നിമിത്തം സ്വയം ഇല്ലാതാകും. ലൗകിക ബന്ധനങ്ങൾ (worldly bonds) ഉപേക്ഷിക്കുന്നത് (dropping) അസാധ്യവും ഉപയോഗശൂന്യവുമാണ്. ഒരാൾ ദിവ്യമായ അമൃത് രുചിച്ചതിനാൽ കാപ്പിയുമായുള്ള ബന്ധനം ഉപേക്ഷിക്കുന്നു. ദിവ്യമായ അമൃത് ആസ്വദിക്കാതെ, കാപ്പി നിരസിക്കുന്നത് ഉപയോഗശൂന്യവും അസാധ്യവുമാണ്. രക്ഷ അല്ലെങ്കിൽ മോക്ഷം (Salvation or Moksha) എന്നാൽ ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മോചനമാണ്, അത് വേദത്തിൽ  (ആത്മനഃ കാമയ സർവം പ്രിയം ഭവതി, Ātmanaḥ kāmāya sarvaṃ priyaṃ bhavati) പറഞ്ഞതുപോലെ കേവലം സ്വാർത്ഥമാണ് (selfish only). ഇതിനർത്ഥം ഭർത്താവോ ഭാര്യയോ മറ്റേ പങ്കാളിയെ സ്നേഹിക്കുന്നത് അവന്റെ/അവളുടെ സന്തോഷത്തിനാണ്, അല്ലാതെ മറ്റൊരാളുടെ സന്തോഷത്തിനല്ല എന്നാണ്. അതുപോലെ, മാതാപിതാക്കൾക്കും കുട്ടികൾക്കും അല്ലെങ്കിൽ ഏതെങ്കിലും ലൗകിക ബന്ധനത്തിനും. എപ്പോഴും ആനന്ദത്തിൽ കഴിയുന്ന ദൈവത്തിന് തന്റെ സന്തോഷത്തിനായി ആരെയും ആവശ്യമില്ല. അതിനാൽ, എല്ലാ ജന്മങ്ങളിലും ഈശ്വരൻ  മാത്രമാണ് ആത്മാവിന് ശാശ്വതമായിരിക്കുന്നത് (permanent). ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരിയായി ഏർപ്പെട്ടിരുന്ന രാമകൃഷ്ണ പരമഹംസർക്ക് കടമ ഉപേക്ഷിച്ച് അലഞ്ഞുതിരിയാനും (wander) ആത്മീയ ജ്ഞാനം (spiritual knowledge) പ്രചരിപ്പിക്കാനും കഴിഞ്ഞില്ല. മറ്റ് മൂന്ന് ദൈവിക പ്രഭാഷകരും ബുദ്ധനും അവരുടെ കുടുംബങ്ങളെ ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രചാരണത്തിൽ ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടിവന്നു, കാരണം അക്കാലത്ത് ഗതാഗത സംവിധാനം ഏതാണ്ട് ശൂന്യമായിരുന്നു. ദൈവികമായ ആദ്ധ്യാത്മിക ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രചരണത്തിന്, ഇന്ന്, ഒരു വിശുദ്ധനാകാൻ ഒരു കമ്പ്യൂട്ടർ മതി. വീട്ടിൽ നിന്നുള്ള ജോലിയും ഓഫീസിൽ നിന്നുള്ള ജോലിയും (Work from home and work from office) ഒന്നുതന്നെയാണ്, കാരണം ജോലിയാണ് പ്രധാനം, ജീവനക്കാരന്റെ സ്ഥലമല്ല. ദൈവികമായ ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രചരണമാണ് ഒരു വിശുദ്ധന് വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ (scriptures) അനുശാസിക്കുന്ന കർത്തവ്യം.

7. ഭഗവാൻ കൃഷ്ണനുപോലും തൻറെ ശരീരവുമായി പോകാനാകാത്തപ്പോൾ ധർമ്മരാജന് എങ്ങനെ തൻറെ ശരീരവുമായി ഭൂമി വിട്ടുപോകാൻ കഴിഞ്ഞത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ശബരിയെ അവളുടെ ശരീരത്തോടൊപ്പം ഭഗവാന്റെ വാസസ്ഥലത്തേക്ക് അയച്ചത് ശ്രീരാമനാണ്. പക്ഷേ, രാമൻ തന്റെ ശരീരം സരയൂ നദിയിൽ ഉപേക്ഷിച്ച് തന്റെ ദിവ്യമായ വാസസ്ഥലത്തേക്ക് പോയി. ഭക്തൻ ശരീരത്തോടൊപ്പം ഭഗവാന്റെ വാസസ്ഥലത്തേക്ക് പോകുമ്പോൾ, ഭക്തൻ ഉന്നതനാകുന്നു (devotee is exalted). പക്ഷേ, അത്യുന്നതനായ ദൈവത്തെ ഉയർത്തേണ്ടതില്ല, കാരണം അവിടുന്ന് ഉന്നതസ്ഥാനത്താണ്. ഡൽഹിയിലുള്ള പ്രധാനമന്ത്രി കാറിൽ പാർലമെന്റിലേക്ക് വരാം. ഒരു പാർലമെന്റ് അംഗത്തിന് മറ്റൊരു നഗരത്തിൽ നിന്ന് വിമാനത്തിൽ പാർലമെന്റിലേക്ക് വരാം. ഈ കാറും ഫ്ലൈറ്റും യാത്രക്കാരനെ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ടോ? ഭക്തൻ മനുഷ്യശരീരത്തിൽ കയറിയാലും, വഴിയിൽ, മനുഷ്യശരീരം ഊർജ്ജസ്വലമായ ശരീരമായി (energetic body) രൂപാന്തരപ്പെടുന്നു, കാരണം ഉയർന്ന ലോകങ്ങൾ ഊർജ്ജസ്വലമായ ലോകങ്ങളാണ്, അതിൽ ഊർജ്ജസ്വലരായ ജീവികൾ (ഊർജ്ജസ്വലമായ ശരീരങ്ങളിൽ ഊർജ്ജസ്വലരായ ആത്മാക്കൾ) മാത്രം ജീവിക്കാൻ കഴിയും.

വിശ്വാമിത്ര മഹർഷിയുടെ പിന്തുണയോടെ ത്രിശങ്കു രാജാവ് മനുഷ്യശരീരവുമായി സ്വർഗത്തിൽ പ്രവേശിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ചതുകൊണ്ടാൺ താഴേക്ക് എറിയപ്പെട്ടത്. കൃഷ്ണൻ ഈ ഭൂമിയിൽ മനുഷ്യശരീരം ഉപേക്ഷിച്ചപ്പോൾ, അവിടുത്തെ വാസസ്ഥലത്തേക്ക് മുകളിലേക്ക് പോകുന്ന ഒരു ദിവ്യമായ ഊർജ്ജസ്വലമായ ശരീരവുമായി അവിടുത്തെ കണ്ടെത്തി.

8. സത്യവും ധർമ്മവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം എന്താണ്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ഭൂതത്തിലും വർത്തമാനത്തിലും ഭാവിയിലും നിലനിൽക്കുന്ന എന്തിന്റെയെങ്കിലും അസ്തിത്വമാണ് സത്യം (ത്രികാലബാധ്യം സത്യം, Trikālābādhyaṃ satyam). ദൈവത്തെ പ്രീതിപ്പെടുത്താൻ നല്ല മനുഷ്യർ പിന്തുടരുന്ന ആചാരമാണ് ധർമ്മം (ധർമ്മഃ ക്രിയാ ഭഗവത് പ്രീത്യാർത്ഥ, Dharmaḥ kriyā bhagavat prītyarthā).

9. സ്വയം സാക്ഷാത്കരിച്ച ആത്മാവിന് (self-realised soul) പണം, സ്വർണ്ണം മുതലായവ സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയുമോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ആത്മസാക്ഷാത്കാരമാണ് ഏറ്റവും വലിയ വിഡ്ഢിത്തമായ ആശയം. നിങ്ങൾ സ്വയം സ്വയം തിരിച്ചറിഞ്ഞു (You realised yourself as yourself), ഇവിടെ അഭിനന്ദിക്കേണ്ടത് എന്താണ്? നിങ്ങൾ സ്വയം ദൈവമാണെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞാൽ, നേട്ടത്തിന്റെ ചില ക്രെഡിറ്റ് ഉണ്ട്. നിങ്ങൾക്ക് ഒരു ലക്ഷം രൂപയുണ്ട്, നിങ്ങൾ സ്വയം ഒരു ലക്ഷപതിയായി (ഒരു ലക്ഷത്തിന്റെ ഉടമ) തിരിച്ചറിയുന്നു. നിങ്ങളുടെ പ്രയത്നത്താൽ നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ സമ്പത്ത് വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും കോടീശ്വരൻ (ഒരു കോടിയുടെ ഉടമ) ആകുകയും ചെയ്താൽ, നിങ്ങളെക്കാൾ മഹത്തായ എന്തെങ്കിലും നിങ്ങൾ നേടിയിട്ടുണ്ട്. ദൈവമാകാതെ, സ്വപ്‌നം കാണുന്ന മനസ്സിന്റെ തലത്തിൽ (plane of your dreaming mind)  സ്വയം ദൈവമായി സങ്കൽപ്പിച്ചാൽ എന്ത് പ്രയോജനം? അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകർ (Advaita philosophers) അത്തരം പകൽ സ്വപ്നങ്ങൾ കാണുകയും അവർ ഇതിനകം ദൈവമാണെന്ന് കരുതുകയും ചെയ്യുന്നു! ഒരു ആത്മാവിന് (soul) ദൈവമാകാൻ കഴിയും, പക്ഷേ അവന്റെ ഇച്ഛയും പരിശ്രമവും കൊണ്ടല്ല. ദൈവം മനുഷ്യാവതാരമാകാൻ (human incarnation) തിരഞ്ഞെടുത്ത ഒരു ഭക്തനിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്നത് നീതിക്ക് സഹായകരവും ഭക്ത ലോകത്തിന് (devoted world) സഹായകരവുമായ ചില നല്ല പ്രവൃത്തികൾ ചെയ്യാനാണ്. നിങ്ങൾ ദൈവമാകാൻ വിചാരിച്ചാൽ, അത് സ്ഥിരമായ അയോഗ്യതയാണ് (permanent disqualification), നിങ്ങൾക്ക് ഒരിക്കലും ദൈവമാകാൻ കഴിയില്ല. അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകർ (Advaita philosophers) താൻ ദൈവമാണെന്ന് നിരന്തരം ചിന്തിച്ച് ദൈവമാകാൻ സ്വപ്നം കാണുന്നു (അഹം ബ്രഹ്മ അസ്മി, Ahaṃ Brahma Asmi). അവർ ഇത് ആവർത്തിക്കുന്നു, അതിലൂടെ അവർ കൂടുതൽ കൂടുതൽ അയോഗ്യരാക്കപെടുന്നു. ഒരു മനുഷ്യാത്മാവ് എപ്പോഴും മധ്വ ദ്വൈതവാദമനുസരിച്ച് (dualism of Madhva) സ്വയം ദൈവത്തിന്റെ ദാസനായി കരുതണം. സേവനവും ത്യാഗവും പ്രായോഗികമായ ഭക്തിയെ രൂപപ്പെടുത്തുന്നു, കർമ്മ യോഗ (karma yoga) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നു, മാമ്പഴം ഫലം നൽകുന്ന മാമ്പഴച്ചെടി (mango plant). ജ്ഞാനം ജലവും ഭക്തി വളവുമാണ് മാവ് വളരാനും ഫലം തരാനും. ജ്ഞാനം ഭക്തിയെ ജനിപ്പിക്കുന്നു, അത് സേവന ത്യാഗവും (കർമ സംന്യാസം, karma samnyasa) ജോലിയുടെ ഫലത്തിന്റെ ത്യാഗവും (കർമ ഫല ത്യാഗം, karma phala tyaaga) അടങ്ങുന്ന അന്തിമ പരിശീലനം (final practice) അല്ലെങ്കിൽ കർമ്മയോഗം സൃഷ്ടിക്കുന്നു. വേദവും ഗീതയും കർമ്മയോഗത്തെ ശക്തമായി ഊന്നിപ്പറയുന്നു. ബൗദ്ധിക ചിന്തയും (intellectual thinking) (ജ്ഞാനം-ജലം) മാനസിക സ്നേഹവും (ഭക്തി-വളം), ദൈവസേവനവും ത്യാഗവും കൂടാതെ നിങ്ങൾക്ക് മാമ്പഴം നേടാൻ കഴിയില്ല. നിങ്ങളുടെ സേവനവും ത്യാഗവും സ്വീകരിക്കാനാണ് ദൈവം മനുഷ്യരൂപത്തിൽ വരുന്നത്, അതിലൂടെ ഒരു ഭക്തൻ സന്തോഷിക്കുന്നു. അത്യാഗ്രഹികൾ മനുഷ്യാവതാരത്തെ  ഒഴിവാക്കുന്നു, കാരണം അവർ തങ്ങളുടെ ജീവിതപങ്കാളിയും മക്കളും ഒഴികെ മറ്റുള്ളവർക്ക് സേവനവും ത്യാഗവും ചെയ്യാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല. രൂപമില്ലാത്ത ദൈവവും (Formless God) പ്രതിമകളായി ദൈവവും (God as statues) അത്യാഗ്രഹികളായ ആത്മാക്കളുടെ രക്ഷപ്പെടൽ തത്വശാസ്ത്രങ്ങളാണ്, അതിനാൽ അവർക്ക് കൈകൾ ചലിപ്പിച്ച് ദൈവത്തിന് ഭക്ഷണം സമർപ്പിക്കാനും ഒടുവിൽ ഭക്ഷണം മുഴുവൻ സ്വയം കഴിക്കാനും കഴിയും. മനുഷ്യാവതാരത്തിന് ഭക്ഷണം സമർപ്പിച്ചാൽ അവൻ ഭക്ഷിക്കും! ഇതെല്ലാം ആത്മീയ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രമാണ് (spiritual economics), അത് മനുഷ്യാവതാരത്തെ നിഷേധിക്കുന്നതിനുള്ള മൂലകാരണമാണ്.

ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരമായ രാമനെ ആരാധിച്ചാണ് ഏറ്റവും വലിയ ഭക്തനായ ഹനുമാന് ബ്രഹ്മലോകം (Brahma Loka) ലഭിച്ചത്. അതിലും വലിയ ഭക്തരായ ഗോപികമാർ ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരമായ കൃഷ്ണനെ ആരാധിച്ചുകൊണ്ട് അത്യുന്നതമായ ഗോലോകം (Goloka) പ്രാപിച്ചു. ഹനുമാനെക്കാളും ഗോപികമാരേക്കാളും വലിയ ആത്മീയ ഭക്തനില്ല (spiritual devotee). ഈ ഭക്തർ ഒരിക്കലും തങ്ങളെ ദൈവമായി കരുതിയിരുന്നില്ല, വിഷ്ണുവിനെപ്പോലുള്ള ഉയർന്ന ഊർജ്ജസ്വലരായ അവതാരങ്ങളുടെ (upper energetic incarnations like Vishnu) ഫോട്ടോകളെയും പ്രതിമകളെയും ആരാധിച്ചിട്ടില്ല അല്ലെങ്കിൽ വാമനൻ, പരശുരാമൻ (Vamana and Parashurama) തുടങ്ങിയ മുൻകാല അവതാരങ്ങളുടെ ഫോട്ടോകളും പ്രതിമകളും ഒരിക്കലും ആരാധിച്ചിട്ടില്ല. നിങ്ങൾ ദൈവമാണെന്ന സൈദ്ധാന്തിക ചിന്തയാൽ (just by theoretical thinking) മാത്രം ദൈവമാകാൻ നിങ്ങൾ ഹനുമാനേക്കാളും ഗോപികമാരേക്കാളും വലിയവനാണോ?

10. സത്യമെന്ന് നാം കരുതുന്നത് മറ്റുള്ളവർക്ക് സത്യമല്ല, പാപമായി നാം കരുതുന്നത് മറ്റുള്ളവർക്ക് പാപമല്ല. ദയവായി അഭിപ്രായപ്പെടുക.

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: സത്യവും പാപവും ഓരോ വ്യക്തിക്കും വ്യത്യസ്തമാണെങ്കിൽ, ഈ കോടതികൾ സാർവത്രിക പാപത്തെയും സാർവത്രിക സത്യത്തെയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വിധികൾ നൽകുന്നതിനാൽ അവ ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടിവരും. ഏതൊരാൾക്കും പാപം പാപവും സത്യം സത്യവുമാണ്. ആന്തരിക ബോധം പോലും ഈ ആശയങ്ങളിലെ സാർവത്രികതയെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നു. സാധാരണ മനുഷ്യ കോടതികളിൽ പോലും, ഇത് യാഥാർത്ഥ്യമാകുമ്പോൾ, ദൈവത്തിന്റെ ദൈവിക കോടതിയെക്കുറിച്ച് നാം എന്താണ് ചിന്തിക്കേണ്ടത്?

11. എന്തിനാണ് രാമൻ ഹനുമാനിൽ മഹത്വം കണ്ടത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: രാമൻ സർവ്വജ്ഞനായ ദൈവമാണ്, ഹനുമാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണെന്ന് അറിയാം.

12. 'രാമൻ' എന്ന പേര് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജനനത്തിനുമുമ്പ് ഉണ്ടായിരുന്നു. അങ്ങേയ്ക്കു എന്നോട് പറയാമോ, എന്താണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: 'ഏകാകി ന രാമതേ' (‘Ekākī na ramate’) എന്ന് വേദം (Veda) പറയുന്നു, അതായത് ദൈവം ആസ്വാദകനാണെന്നാണ് (enjoyer). രാമൻ എന്നാൽ വിനോദം ആസ്വദിക്കുന്നവൻ എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത് (രാമതേ ഇതി രാമഃ, Ramate iti Rāmaḥ) അവിടുന്ന് ഈ ലോകത്തെ സൃഷ്ടിച്ചു. രാമന്റെ ജനനത്തിനു മുമ്പുതന്നെ ദൈവം ഉണ്ട്, ദൈവം എന്നാൽ വിനോദ വ്യക്തിത്വമായതിനാൽ (entertained personality), ദൈവം എന്നാൽ രാമൻ, രാമൻ എന്നാൽ ദൈവം.

13. തിരിച്ചറിഞ്ഞ ആത്മാവിന് (realised-soul) ഊർജ്ജം (create) സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയുമോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ഇലക്‌ട്രോണിക് ഉപകരണങ്ങളുടെ സ്‌ക്രീനിൽ സ്വയം കണ്ട വ്യക്തിക്ക് പോലും (ഒരു തിരിച്ചറിഞ്ഞ ആത്മാവിനെ കുറിച്ച് എന്ത് പറയാനാണ്?)  ഒരു ഫോട്ടോൺ (photon) പോലും സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയില്ല. ആത്മാവ് ദൈവമല്ലെന്നും ദൈവം ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ ദൈവമാകാൻ കഴിയില്ലെന്നും ഇത് വ്യക്തമായി കാണിക്കുന്നു. ആത്മാവ് ദൈവമാണെന്ന് ഓർക്കുന്നത് ദൈവമാകാനുള്ള ആത്മാവിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ അത്യാഗ്രഹം മാത്രമാണ് കാണിക്കുന്നത്.

14. ശക്തിക്ക് (Shakti) ദുർഗ്ഗാദേവി, ലളിതാദേവി മുതലായ രൂപങ്ങൾ ഉള്ളത് എന്തുകൊണ്ട്?

[എന്തുകൊണ്ടാണ് ശക്തിക്ക് ദുർഗ്ഗാദേവി, ലളിതാദേവി, എന്നിങ്ങനെ വ്യത്യസ്ത രൂപങ്ങൾ ഉള്ളത്? ഈ രൂപങ്ങൾ നമ്മുടെ സ്വന്തം ധാരണകളാണോ? അവരോട് സംസാരിക്കുന്നത് ഭക്തരുടെ ഭാവനയാണോ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: രൂപമില്ലാത്ത ദൈവത്തെ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ പോലും കഴിയാത്തതിനാൽ, മാധ്യമം സ്വീകരിക്കാത്ത സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവം (unmediated unimaginable God) ഭക്തരെ അവരുടെ ധ്യാനത്തിലോ ആരാധനയിലോ സഹായിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി മാധ്യമം സ്വീകരിക്കാൻ (mediated) ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഈ രൂപത്തെ മാധ്യമം (medium) അല്ലെങ്കിൽ വസ്ത്രധാരണം (dress) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. വസ്ത്രധാരണത്തിൽ വ്യത്യാസങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം, എന്നാൽ വസ്ത്രം ധരിക്കുന്നവരിൽ അങ്ങനെയല്ല. പലതരത്തിലുള്ള വസ്ത്രങ്ങൾ നമ്മുടെ ഇഷ്ടത്തിനനുസരിച്ച് ധരിക്കുന്നു. എന്നാൽ, ഭക്തരുടെ ഇഷ്ടം വ്യത്യസ്തമായതിനാൽ ദൈവം വ്യത്യസ്ത മാധ്യമങ്ങൾ ധരിക്കുന്നു (ലോകോ ഭിന്ന രുചിഃ, Loko bhinna ruciḥ). വ്യത്യസ്ത മാധ്യമങ്ങൾ സത്യമാണ്, നമ്മുടെ ഭാവനയല്ല (The different media are true and not our imaginations). ആരെങ്കിലും പണത്തെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നു, അയാൾക്ക് ദൈവം ലക്ഷ്മിയായി (Lakshmi) പ്രത്യക്ഷപ്പെടും. ഒരാൾക്ക് ജ്ഞാനം ഇഷ്ടമാണ്, അയാൾക്ക് ദൈവം സരസ്വതിയായി (Saraswati) പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു

15. എന്തുകൊണ്ടാണ് നമ്മൾ മായയെ (Maayaa) സ്ത്രീലിംഗമായി കാണുന്നത്, പുരുഷലിംഗമായിട്ടല്ല?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: മായ എന്നത് ശക്തിയാണ് (power), മായയുടെ ഉടമയായ ഈശ്വരനെ (Iishwara) മയീ (Maayii) എന്ന് വിളിക്കുന്നു (മായം തു പ്രകൃതി വിദ്ധി, മയീനം തു മഹേശ്വരം, Māyāṃ tu prakṛtiṃ viddhi, māyinaṃ tu maheśvaram). പുരാതന പാരമ്പര്യത്തിൽ (old tradition), ഭാര്യ ഭർത്താവിനെ പിന്തുടരുന്നതിനാൽ, ഈ ലിംഗ വ്യത്യാസം സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടു, അത് ഒട്ടും ശരിയല്ല. വാസ്തവത്തിൽ, രണ്ടും ഒന്നാണ്. ശക്തി സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്തതാണ്, ശക്തിയുടെ ഉടമയും സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയില്ല. സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത രണ്ട് ഇനങ്ങളോ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത എത്രയോ എണ്ണമോ ഒടുവിൽ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഒരു ഇനമായി മാറുന്നത് സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഇനങ്ങളുടെ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത അതിരുകൾ വേർതിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാത്തതുകൊണ്ടാണ് (Two unimaginables or any number of unimaginables finally become one unimaginable item only because the unimaginable boundaries of unimaginable items can’t be distinguished).

16. ബ്രഹ്മവും മായയും എന്താണ്, നമ്മൾ ഉറങ്ങുമ്പോൾ അതിന് എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: നിങ്ങൾ ഉറങ്ങുമ്പോഴും ബ്രഹ്മനും (Brahman) മായയും തങ്ങളെപ്പോലെ തന്നെ തുടരും. നിങ്ങൾ ഗാഢനിദ്രയിലായിരിക്കുമ്പോൾ (deep sleep) നിങ്ങളുടെ ശരീരം പോലും നിലനിൽക്കുന്നു. ഗാഢനിദ്രയിൽ, നിങ്ങളുടെ അവബോധം (awreness) പൂർണ്ണമായും അപ്രത്യക്ഷമാകുന്നു (മരണം) നിങ്ങൾ ഉണർന്നിരിക്കുമ്പോൾ (ജനനം) പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നു. ദിവസേന ജനിക്കുകയും മരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന അത്തരം അവബോധം ശാശ്വതമായ ദൈവമാകില്ല (eternal God). നാഡീവ്യൂഹം (അല്ലെങ്കിൽ അവബോധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തലച്ചോറിന്റെ ഭാഗം) വിശ്രമിക്കുന്നതിനാൽ അത് പ്രവർത്തിക്കാത്തതിനാൽ, നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം (inert energy) നിലവിലുണ്ടെങ്കിലും, അവബോധം സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയില്ല. കറന്റ് (ഭക്ഷണത്തിൽ നിന്ന് ലഭിക്കുന്ന നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം) ഉണ്ടെങ്കിലും, ഗ്രൈൻഡിംഗ് മെഷീൻ (നാഡീവ്യൂഹം, nervous system) പ്രവർത്തിച്ചില്ലെങ്കിൽ, ഗ്രൈൻഡിംഗ് വർക്ക് (അവബോധം) ഉണ്ടാകില്ല. അതിനാൽ, അവബോധത്തിന്റെ അഭാവത്തിൽ അനുഭവസ്ഥനില്ല (experiencer).

17. പല ഗുരുക്കന്മാരും ബ്രഹ്മനെക്കുറിച്ചും മായയെക്കുറിച്ചും വളരെയധികം വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നുണ്ട്. എങ്ങനെയാണ് അത് സ്വയം സാക്ഷാത്കരിക്കപ്പെടുന്നത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: നിങ്ങൾ ബ്രഹ്മനോ (Brahman) മായയോ (Maayaa) അല്ല. ബ്രഹ്മൻ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവമാണ് (unimaginable God), മായ അവിടുത്തെ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ശക്തിയാണ്. നിങ്ങൾ ഈ സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന ലോകത്തിന്റെ ഒരു ചെറിയ ഭാഗമായി ദൈവം സൃഷ്ടിച്ച ഒരു സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന ഒരു വസ്തുവാണ് (imaginable item). ആത്മാവ് സൃഷ്ടിയുടെ ഭാഗമാണെന്ന് ഗീത പറയുന്നു, അതിനെ പരാപ്രകൃതി (Paraaprakriti) (പ്രകൃതിം വിദ്ധി മേ പരം, Prakṛtiṃ viddhi me parām) എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ബ്രഹ്മനും മായയും മുകളിൽ പറഞ്ഞതുപോലെ ഒന്നാണ്. ബ്രഹ്മൻഅല്ലെങ്കിൽ മായ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന സ്രഷ്ടാവ് (creator) സൃഷ്ടിച്ച ഒരു വസ്തുവാണ് ആത്മാവ് (soul).

18. മനുഷ്യാത്മാവ് പാപിയാണെങ്കിൽ, എന്താണ് പാപമല്ലാത്തത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: പാപം ചെയ്യാത്ത നല്ല ആത്മാക്കളും ഉണ്ട്. എല്ലാ ആത്മാവും പാപിയാണെന്ന്  ആരാണ് പറഞ്ഞത്?

19. പാപവും പുണ്യവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം എന്താണ്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ദൈവത്തെ പ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നത് പുണ്യമാണെന്നും ദൈവത്തെ അപ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നത് പാപമാണെന്നും (ഹരേഃ കോപകരം പാപം, പുണ്യൻ തസ്യ പ്രിയപ്രദം, Hareḥ kopakaraṃ pāpam, puṇyaṃ tasya priyapradam) ഒടുവിൽ ഋഷിമാർ നിഗമനം ചെയ്തു.

20. ദൈവികതയും ആത്മീയതയും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം എന്താണ്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ആത്മീയത (Spirituality) എന്നാൽ ദ്രവ്യങ്ങളല്ലാത്ത ഊർജ്ജം കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ആത്മാക്കളെയോ സൂക്ഷ്മ വസ്തുക്കളെയോ (spirits or subtle items) കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന വിഷയമാണ്. ആത്മാവും (soul) ആത്മീയതയുടെ കീഴിലാകുന്നു, അതിനാൽ ആത്മാവിന്റെ വിശകലനം ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിലും നടക്കുന്നു. ദ്രവ്യത്താൽ നിർമ്മിതമായതിനാൽ ശരീരം ആത്മീയമല്ലാത്തതാണ്, എന്നാൽ ചില നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം (inert energy) ബോണ്ട് എനർജിയായി ശരീരത്തിൽ ഉള്ളതിനാൽ, ശരീരത്തിന്റെ വിശകലനവും (analysis) ഭാഗികമായി ചെയ്യണം. അവതാരമെന്ന നിലയിൽ ദൈവം ആത്മീയതയിലും വരുന്നു, എന്നാൽ യഥാർത്ഥ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവം (original unimaginable God) സൃഷ്ടികൾക്കും മനുഷ്യന്റെ ബുദ്ധിക്കും അതീതമാണ് (beyond creation and human intelligence). സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവത്തിന്റെ അസ്തിത്വം ആത്മീയമായ ജ്ഞാനമുള്ള ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരങ്ങളാൽ കൂടിയാണ്; അത് ഈ ലോകത്തിൽ പ്രദർശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന അത്ഭുതശക്തികളാൽ ആണ് തെളിയിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നത്. ദൈവികത (Divinity) എന്നാൽ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവവുമായോ അല്ലെങ്കിൽ വിഷ്ണു, ശിവൻ മുതലായ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരങ്ങളുമായോ രാമൻ, കൃഷ്ണൻ, തുടങ്ങിയ മനുഷ്യാവതാരങ്ങളുമായോ ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയമാണ്. ദൈവികത എന്നത് ദൈവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്, അതേസമയം ആത്മീയത ജ്ഞാനത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗങ്ങളും കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. സൃഷ്ടിയുടെ വിശകലനം പോലും, അതുവഴി നമുക്ക് സൃഷ്ടിയിലെ ഏത് ഇനത്തെയും ദൈവമായി തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നതിന് നിരസിക്കാൻ കഴിയും.

21. പണത്തിന്റെയും വിവാഹത്തിന്റെയും പ്രാധാന്യം എന്താണ്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: പണം അർത്ഥവും (artha) വിവാഹം കാമവുമാണ് (kaama). നാല് വിഭാഗങ്ങളുണ്ട്:- ധർമ്മം (നീതി, justice), അർത്ഥം (സമ്പത്ത്, wealth), കാമം (ലൈംഗിക ജീവിതം, sexual life), മോക്ഷം (ദൈവത്തോടുള്ള അത്യധികമായ സ്നേഹത്താൽ ലൗകിക ബന്ധങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മോചനം). ഈ നാലെണ്ണവും ജീവിതത്തിന്റെ ക്രമാനുഗതമായ യാത്രയിൽ ഏതൊരു മനുഷ്യന്റെയും പ്രധാന പരിശ്രമങ്ങളാണ്. പക്ഷേ, മരണം പ്രവചനാതീതവും മോക്ഷം വളരെ  പ്രധാനവുമായതിനാൽ, ജ്ഞാനാത്മാക്കൾ മോക്ഷത്തിന് എത്രയും വേഗം പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. ആത്മാവ് ഈശ്വരനുമായി വളരെയധികം ബന്ധപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിൽ, അർത്ഥവും കാമവും സ്വയമേവ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടാം. ദൈവം ധർമ്മത്തെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നതിനാൽ, ഇത് സ്വയമേവ ഉപേക്ഷിക്കപ്പെടുന്നില്ല. പക്ഷേ, ദൈവം ധർമ്മത്തോട് മത്സരിക്കുകയാണെങ്കിൽ, ജ്ഞാനിയായ ആത്മാവ് ദൈവത്തിനാണ് വോട്ട് ചെയ്യുന്നത്, ധർമ്മത്തിനല്ല (സർവ ധർമ്മ പരിത്യജ്യ...- ഗീത, Sarva dharmān parityajya…- Gita).

22. വ്യത്യസ്ത പ്രബുദ്ധരായ ആളുകളുമായി സംസാരിക്കുമ്പോൾ നമ്മുടെ ധാരണകൾ മാറുന്നു, പക്ഷേ അവ സത്യമാണോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: നിങ്ങൾക്ക് എല്ലാ ധാരണകളും (perceptions) കേൾക്കാനും നിങ്ങളുടെ മൂർച്ചയുള്ള ബുദ്ധി (sharp intelligence) ഉപയോഗിച്ച് വിശകലനം (Analysis) ചെയ്യാനും കഴിയും. വിശകലനം മനസ്സുകൊണ്ട് ചെയ്യുന്നു, ഉപസംഹാര തീരുമാനം (concluding decision) ബുദ്ധി (intelligence) നൽകുന്നു. കൃഷ്ണൻ പോലും അർജ്ജുനനോട് തന്റെ പ്രസംഗം വിശകലനം ചെയ്ത് ഒരു തീരുമാനത്തിലെത്താൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു (വിമൃഷ്യൈതദശേണ...-ഗീത, Vimṛśyaitadaśeṣeṇa…-Gita). നിങ്ങൾ പണ്ഡിതന്മാരുമായി ചർച്ച ചെയ്യുമ്പോൾ ബുദ്ധി കൂടുതൽ ശക്തമാകുന്നു. ഒരാൾ അനന്തമായി  സംശയിച്ചുകൊണ്ടേയിരിക്കരുത് “ഇത് സത്യമാണോ? ഇത് സത്യമാണോ?" അങ്ങനെയുള്ള സംശയാസ്പദമായ തോമസ് നശിക്കുമെന്ന് ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ പറയുന്നു (സാക്ഷായാത്മ വിനശ്യതി...- ഗീത, Saṃśayātmā vinaśyati…- Gita). യുക്തി പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ, അത് സത്യമാണെന്ന് ആന്തരിക ബോധം സ്വയം മുഴങ്ങും(അലറിവിളിക്കും) (inner consciousness will roar).

23. കുടുംബമുള്ള ഗുരുവിൽ നിന്നും കുടുംബമില്ലാത്ത ഗുരുവിൽ നിന്നും സത്യം മാറുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്?

 [എന്തുകൊണ്ടാണ് കുടുംബനാഥനായ (family man) ഗുരുവിൽ നിന്ന് കുടുംബനാഥനല്ലാത്ത ഗുരുവിലേക്ക് സത്യം മാറുന്നത്? എന്തെങ്കിലും നഷ്‌ടമായതുകൊണ്ടാണോ നമ്മൾ എന്തെങ്കിലും സ്വീകരിക്കുന്നത്?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ഒരു കുടുംബത്തിൽ താമസിക്കുന്നതോ കുടുംബം വിട്ടുപോകുന്നതോ ശരിയായ ജ്ഞാനത്തിന്റെ മാനദണ്ഡമല്ലെന്ന് ഞാൻ നിങ്ങളോട് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. കൃഷ്ണൻ കുടുംബത്തിൽ താമസിച്ച് ഭഗവദ്ഗീത എന്ന മൂലഗ്രന്ഥം പറഞ്ഞു, കുടുംബം വിട്ടുപോയ ശങ്കരൻ ആ മൂലഗ്രന്ഥത്തിന് ഒരു വ്യാഖ്യാനം എഴുതി, അതാണ് ഭഗവദ്ഗീത. മൂലഗ്രന്ഥത്തിന്റെ രചയിതാവ് (കൃഷ്ണൻ) വ്യാഖ്യാതാവിനേക്കാൾ (ശങ്കരൻ) വലിയവനാണ്.

24. അങ്ങ് എങ്ങനെയാണ് ശിവനെ നിർവചിക്കുന്നത്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ശിവൻ എന്നാൽ ശുഭം (auspicious). സർപ്പവും ഭസ്മവും ധരിച്ച് ശ്മശാനത്തിൽ താമസിച്ചാലും, അവിടുന്ന് ഏറ്റവും ഐശ്വര്യമുള്ളവനായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. രണ്ടക്ഷരങ്ങൾ കൂടിച്ചേർന്നാണ് ശിവ എന്ന വാക്ക് രൂപപ്പെടുന്നത്. വാശി (Vashi) ശിവനാണ് (വർണ വ്യത്യയ, Varṇa vyatyaya). വാശി എന്നാൽ എല്ലാം നിയന്ത്രിക്കുന്നവൻ. ശിവൻ ദൈവത്തിന്റെ  മനുഷ്യാവതാരത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ബാഹ്യമായ നശ്വരമായ (non-eternal) മനുഷ്യശരീരം മനുഷ്യാവതാരം ദൈവമല്ലെന്ന് നിങ്ങളെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്നു. പക്ഷേ, സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദയയാൽ നിങ്ങളെ നയിക്കാൻ ഈ ഭൂമിയിലേക്ക് വന്ന ദൈവമാണ് അവിടുന്ന്. ദൈവത്തിന്റെ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരമായ ശിവനെ നിങ്ങൾക്ക് കാണണമെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ വളരെക്കാലം തപസ്സുചെയ്യണം, അത് നിരവധി മനുഷ്യ ജന്മങ്ങൾ വരെയാകാം. ഒരുപാട് തപസ്സിനു ശേഷം ശിവൻ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടാലും, ആഗ്രഹിച്ച വരങ്ങൾ നൽകി ഏതാനും മിനിറ്റുകൾക്കുള്ളിൽ അപ്രത്യക്ഷനാകുകയും ആത്മീയ ജ്ഞാനം വ്യക്തമായി പ്രബോധിപ്പിക്കാൻ അധികനേരം  താമസിക്കാതിരിക്കുകയും (will not stay for a long time) ചെയ്യും (ചിലപ്പോൾ, ചില മാനസിക വിഭ്രാന്തിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭക്തർക്ക് തെറ്റായ ദർശനം ലഭിക്കുന്നു. വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൽ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട ഒരു രോഗം). പിന്നെ, ആത്മീയ ശ്രമങ്ങൾ നടത്താനുള്ള സമയം എവിടെയാണ്? തപസ്സു ചെയ്ത് സമയം പാഴാക്കാതിരിക്കാൻ, ദൈവം മനുഷ്യ രൂപത്തിൽ വന്ന് നിങ്ങൾക്ക് ദിശ നൽകുന്നു. ആത്മീയ മാർഗനിർദേശം നൽകാൻ ശിവൻ ശങ്കരനായി (Shankara) വന്നു.

25. എല്ലാവരിലും ശിവനെ എങ്ങനെ കാണാം?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: നിങ്ങൾക്ക് ശിവനെ ശങ്കരനെപ്പോലെയുള്ള അവിടുത്തെ അവതാരത്തിൽ കാണാൻ കഴിയും. ദൈവത്തിന്റെ ഓരോ മനുഷ്യാവതാരത്തിലും (human incarnation) നിങ്ങൾക്ക് ശിവനെ കാണാൻ കഴിയും, കാരണം ശിവൻ ദൈവമാണ്. എല്ലാവരിലും നിങ്ങൾക്ക് എങ്ങനെ ശിവനെ കാണാൻ കഴിയും? നിങ്ങൾ ആരുടെയെങ്കിലും എക്സ്-റേ (X-ray) വിശകലനം നടത്തിയാലും, നിങ്ങൾക്ക് എല്ലുകളും മറ്റും കണ്ടെത്താനാകും. മുത്തുകൾ കാണണമെങ്കിൽ കടലിൽ തിരയണം. കടലിലും നിങ്ങളുടെ വീട്ടിലുള്ള പാത്രത്തിലും വെള്ളം പൊതുവായതിനാൽ (common), മുത്തുകൾ കാണാൻ നിങ്ങളുടെ വീട്ടിലുള്ള ഒരു പാത്രത്തിൽ തിരയാൻ കഴിയുമോ?

26. രാമന്റെ ആഗമനത്തിനു മുമ്പുതന്നെ ഒരു ഗ്രന്ഥമായി രാമായണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള എഴുതാനുള്ള അറിവ് വാല്മീകിക്ക് എങ്ങനെ ലഭിച്ചു?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: വാൽമീകി തപസ്സിൻറെ ശക്തിയുള്ള മുൻനിര ഋഷിമാരിൽ ഒരാളാണ്, അതിനാൽ അദ്ദേഹത്തിന് ഭാവി അറിയാൻ കഴിയും. വേട്ടക്കാരനായിരുന്നിട്ടും നാരദ മഹർഷി അദ്ദേഹത്തെ ഈശ്വരഭക്തനാക്കി മാറ്റി. രാമ എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം ദൈവം എന്നാണ്. രാമായണം വരുന്നതിനു മുമ്പുതന്നെ വാൽമീകി തപസ്സു ചെയ്തു, രാമൻ ദൈവത്തിന്റെ നാമമായതിനാൽ വാൽമീകി രാമനാമത്തിൽ ദീക്ഷ സ്വീകരിച്ചു. ദൈവം തന്റെ വിനോദത്തിനായി ഈ ലോകത്തെ സൃഷ്ടിച്ചു. രാമൻ എന്നാൽ സൃഷ്ടിയാൽ രസിക്കപ്പെടുന്ന ദൈവം (രാമതേ ഇതി രാമഃ, Ramate iti Rāmaḥ).

27. നാം തിരുവെഴുത്തുകൾ പിന്തുടരുകയും അവ ശരിയായി മനസ്സിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: വേദഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ രചയിതാക്കൾ ഋഷിമാരാണ്, അവർക്ക് മനുഷ്യരോട് നന്നായി സംസാരിക്കാനുള്ള കഴിവുണ്ട്, അതിനാൽ അവർക്ക് നന്നായി മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയും. തീർച്ചയായും, കലിയുഗത്തിൽ, ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ തെറ്റായ വ്യാഖ്യാനങ്ങളും തെറ്റിദ്ധാരണകളും ഉടലെടുത്തു.

28. ആരാണ് ദൈവം? ഇത് ബ്രഹ്മാവോ വിഷ്ണുവോ ശിവനോ? അതോ അവരെക്കാൾ ശ്രേഷ്ഠമായ ആരെങ്കിലും ആളാണോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത (unimaginable) പരബ്രഹ്മനാണ് (Parabrahman) ഏറ്റവും വലിയ ദൈവം. സൃഷ്‌ടിക്കുമുമ്പ്, അർപ്പിതരായ ഭക്തരായ ആത്മാക്കൾക്ക് ഈശ്വരനെ ധ്യാനിക്കുന്നതിനായി, പരബ്രഹ്മൻ (Parabrahman) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന, മാധ്യമം സ്വീകരിക്കാത്ത സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവം (unmediated unimaginable God), ഭക്തർക്ക് അവിടുത്തെ കാണാനും ആരാധിക്കാനും കഴിയുന്ന തരത്തിൽ മാധ്യമം സ്വീകരിച്ചു (mediated). ഊർജ്ജസ്വലമായ ഒരു ആത്മാവിനെ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു ഊർജ്ജസ്വലമായ ശരീരം പരബ്രഹ്മൻ മാധ്യമമാക്കുകയും പരബ്രഹ്മൻ; ദത്ത (Datta) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ആ ആദ്യത്തെ ഊർജ്ജസ്വലനായ ജീവിയുമായി (first energetic being) ലയിക്കുകയും ചെയ്തു. ദത്ത എന്നാൽ ‘നൽകിയത്’ എന്നർത്ഥം, സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവത്തെ ധ്യാനത്തിനായി ഭക്തരുടെ ലോകത്തിന് നൽകുന്നുവെന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം. ആദ്യത്തെ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരമായ ഈ ദത്ത ദൈവം (God Datta) സൃഷ്ടിയെ സൃഷ്ടിച്ചു, ഹിരണ്യഗർഭ (ഹിരണ്യഗർഭഃ സമാവർത്തതാഗ്രേ – വേദം, Hiraṇyagarbhaḥ samavartatāgre - Veda) എന്ന്   വിളിക്കപ്പെടുന്നു ഒരു സ്രഷ്ടാവായി അവിടുന്ന്. അതേ ദത്ത ദൈവം നാരായണൻ (Naaraayana) എന്ന പേരിൽ സൃഷ്ടിയെ ഭരിക്കുകയും ഈശ്വരൻ (Iishwara) എന്ന പേരിൽ സൃഷ്ടിയെ ലയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അതേ ദത്ത ദൈവം ഹിരണ്യഗർഭ എന്നനിലയിൽ ഭഗവാൻ ബ്രഹ്മാവ് എന്ന് വിളിക്കുന്ന മറ്റൊരു ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരത്തെ സൃഷ്ടിച്ചു, നാരായണ എന്നനിലയിൽ ഭഗവാൻ വിഷ്ണു എന്ന് വിളിക്കുന്ന മറ്റൊരു ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരത്തെ സൃഷ്ടിച്ചു, ഈശ്വരൻ എന്നനിലയിൽ ഭഗവാൻ ശിവൻ എന്ന മറ്റൊരു ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരത്തെ സൃഷ്ടിച്ചു.

വേദത്തിലെ പരബ്രഹ്മന്റെ നിർവചനം, അവൻ ഏകനാണ്, ഒരേ ഏകദൈവം തന്നെയാണ് ലോകത്തെ സൃഷ്ടിക്കുന്നതും പരിപാലിക്കുന്നതും (ഭരിക്കുന്നതും) ലയിപ്പിക്കുന്നതും (ഏകമേവ..., യതോ വാ ഇമാനി...- വേദം, Ekameva…, Yato vā imāni…- Veda) എന്നാണ്. ഈ മൂന്ന് ദൈവിക പ്രവർത്തനങ്ങളും (സൃഷ്ടി, ഭരണം, ലയിപ്പിക്കൽ, creation, ruling and dissolution) മൂന്ന് മുഖങ്ങളോടെ ചെയ്യുന്ന ഒരേ ഒരു വ്യക്തി ഭഗവാൻ ദത്ത മാത്രമാണ്, പരബ്രഹ്മന്റെ വേദ പ്രകാരമുള്ള നിർവചനം ദത്ത ദൈവത്തിന് തികച്ചും ബാധകമാണ്. ഭഗവാൻ ദത്തയും  പരബ്രഹ്മനും തമ്മിൽ യാതൊരു വ്യത്യാസവുമില്ല. ദത്ത ദൈവം ശാശ്വതനാണ്, ലോകത്തിന്റെ ലയനം അവിടുത്തെ ഒരു തരത്തിലും ബാധിക്കുന്നില്ല.

ഭഗവാൻ ദത്ത മൂന്ന് ദിവ്യരൂപങ്ങളായി മാറി. അവരിൽ നിന്ന് മൂന്ന് കോടി ദേവന്മാർ (three crores of deities) അവതരിച്ചു. അവരിൽ നിന്ന് മുപ്പത്തിമൂന്ന് കോടി ദേവന്മാർ (thirty-three crores of deities) അവതരിച്ചു. ദത്ത ഭഗവാനെ വന്ദിച്ചാൽ മുപ്പത്തിമൂന്ന് കോടി തവണ ദൈവത്തെ വന്ദിക്കുന്നതിൻ തുല്യമാണ്.

29. എന്താണ് സമാധി?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: സം + ആങ് + ധി (Sam + aang + dhi) ഒരുമിച്ച് (united) 'സമാധി' (‘samaadhi’) എന്ന പദമായി മാറുന്നു. ‘സം’ എന്നാൽ ശരിയായ വഴി എന്നാണ് അർത്ഥം. ‘ആങ്’ എന്നാൽ പൂർണ്ണമായത്. ‘ധി’ എന്നാൽ തീരുമാനം. പൂർണ്ണമായി വിശകലനം ചെയ്ത ശേഷം ദൈവത്തിലുള്ള സമ്പൂർണ്ണ വിശ്വാസം (തീരുമാനം) ഉറപ്പിക്കുക എന്നാണ് ഇതിനർത്ഥം. മനുഷ്യരൂപത്തിലുള്ള ദൈവത്തെ (God in human form) ശരിയായി തിരിച്ചറിയുന്നതിന് ഇത് ബാധകമാണ്. ജനനം, മരണം, ഭക്ഷണം, ദാഹജലം കുടിക്കുക, ഉറക്കം, ലൈംഗികത, അസുഖം മുതലായ കാണിക്കുന്ന ബാഹ്യ മാധ്യമത്തിന്റെ (external medium) സ്വാഭാവിക ഗുണങ്ങൾ കണ്ട്  ഒരാൾ  അവിടുത്തെ തെറ്റുധരിക്കരുത്, കൂടാതെ അവിടുത്തെ മികച്ച ജ്ഞാനം, സ്നേഹം, അത്ഭുതശക്തികൾ എന്നിവയാൽ ദൈവത്തെ ശരിയായി തിരിച്ചറിയണം.

എല്ലാ മനുഷ്യാവതാരങ്ങളും (അല്ലെങ്കിൽ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരം പോലും) ദത്ത ഭഗവാന്റെ മാത്രം അവതാരമാണ്. അവതാരത്തിന് ബ്രഹ്മദേവനിൽ നിന്ന് ജ്ഞാനവും വിഷ്ണു ഭഗവാനിൽ നിന്ന് (ഭക്തന്മാരോട്) സ്നേഹവും ഭഗവാൻ ശിവനിൽ നിന്ന് അത്ഭുതശക്തികളും ലഭിക്കുന്നു. ഇവ മൂന്നിനാൽ അവതാരത്തെ (incarnation) തിരിച്ചറിയണം.

30. ഉപാധികളില്ലാത്ത സ്നേഹമായി മാറുന്നത് എങ്ങനെ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: ഒരു വസ്തുവിന് ഒരു ഗുണമായി മാറാൻ പറ്റുകയില്ല. ഒരാൾ ജ്ഞാനമാണെന്നു പറഞ്ഞാൽ, അവൻ ജ്ഞാനത്തിന്റെ ഉടമയോ മൂർത്തീഭാവമോ (the possessor or embodiment)  ആണെന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ഒരാൾ സ്നേഹമായി മാറുന്നു എന്നതിനർത്ഥം അവൻ സ്നേഹത്തിന്റെ ഉടമയാണ് എന്നാണ്. ദുഃഖം മൈനസ് അടയാളം, സമാധാനം അല്ലെങ്കിൽ നിഷ്പക്ഷത പൂജ്യം അടയാളം. സന്തോഷം അല്ലെങ്കിൽ ആനന്ദം പോസിറ്റീവ് അടയാളമാണ്. ദുഃഖം (misery) സമാധാനമാകാനും സമാധാനം സന്തോഷമോ ആനന്ദമോ ആകാനും ആഗ്രഹിക്കുന്നു. വിശിഷ്ടമായ ജ്ഞാനത്തിന്റെ ഉടമയും (പ്രജ്ഞാനം ബ്രഹ്മ – വേദം, Prajñānaṃ Brahma - Veda), അത്യധികമായ സ്നേഹത്തിന്റെ ഉടമയും (രസോ വൈ സഃ – വേദം, Raso vai saḥ - Veda) അത്ഭുത ശക്തികളുടെ ഉടമയും (സത്യകാമഃ – വേദം, Satya kāmaḥ - Veda) ദൈവമാണ്. അതിനാൽ, സ്നേഹമാകുന്നത്  ദൈവമാകുക എന്നാണ്. ദൈവമാകുക എന്നതിനർത്ഥം  അവതാരമാകുക (incarnation) എന്നാണ്. ലോകത്തിന്റെ ചില ക്ഷേമത്തിനും നിങ്ങളുടെ അഭിലാഷത്തിനും ഏതെങ്കിലും പ്രയത്നത്തിനും വേണ്ടി നിങ്ങളോട് ലയിച്ച് അവതാരമാകാൻ ദൈവം ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ മാത്രമേ ഒരു അവതാരം ഉണ്ടാകൂ,

നിങ്ങള്ക്ക് സ്വയം അവതാരമാകാൻ സാധിക്കുകയില്ല, നിങ്ങൾ അങ്ങനെ ചിന്തിച്ചാൽ, ഭാവിയിൽ അവതാരമാകാൻ നിങ്ങൾ അയോഗ്യനാകും. ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരമായ (human incarnation of God) രാമനെ ഹനുമാൻ സേവിച്ചതുപോലെ നിങ്ങൾ എപ്പോഴും ദൈവദാസനായിരിക്കണം. ദൈവത്തിന്റെ പരമമായ വാസസ്ഥലത്ത് (ബ്രഹ്മലോകം, Brahma Loka) എത്തിച്ചേരാനും ഭാവി സ്രഷ്ടാവാകാനും (ഭവിഷ്യാത് ബ്രഹ്മാവ്, Bhavishyat Brahma) ഹനുമാന്റെ വഴിയല്ലാതെ മറ്റൊരു മാർഗവുമില്ല.

31. ബലാത്സംഗം ചെയ്ത ഒരു ബലാത്സംഗക്കാരനുണ്ട്, തുല്യമായ ഉദ്ദേശത്തോടെ മറ്റൊരു വ്യക്തിയും ഉണ്ട്, പക്ഷേ അതേ രീതിയിൽ പെരുമാറുന്നില്ല.  ഇരുവരും തുല്യരാണോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: പ്രായോഗികമായി ബലാത്സംഗം ചെയ്യുന്ന വ്യക്തി പ്രായോഗികമായി ശിക്ഷിക്കപ്പെടും. ബലാത്സംഗം ചെയ്യാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്ന വ്യക്തിക്ക് നരകത്തിൽ യമ ധർമ്മരാജാവ് (Yama Dharma Raja) മുന്നറിയിപ്പ് നൽകും.

32. താൻ 'സർവാന്തര്യാമി'യാണെന്ന് രാമൻ പറഞ്ഞത് എന്തുകൊണ്ട്?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: രാമൻ എന്നാൽ ദൈവം. അന്തര്യാമി എന്നാൽ എല്ലാറ്റിനെയും ഉള്ളിൽ നിന്ന് നിയന്ത്രിക്കുക എന്നാണ്. എന്നിരുന്നാലും, ഒരു ആത്മാവിനും സ്വാതന്ത്ര്യമില്ല എന്നല്ല ഇതിനർത്ഥം. ഭൂമിയിലെ ആത്മാക്കൾക്ക് (മർത്യലോകം, Martyaloka) സ്വാതന്ത്ര്യം നൽകിയിരിക്കുന്നു (സ്വഭാവസ്തു പ്രവർത്തതേ – ഗീത, Svabhāvastu pravartate – Gita). സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിക്കുമ്പോൾ, യഥാർത്ഥ മാർഗം (true path) ഇടയ്ക്കിടെ ഉപദേശിക്കണം, ഇക്കാരണത്താൽ മാത്രം, ദൈവം ഈ ഭൂമിയിൽ പലപ്പോഴും മനുഷ്യരൂപത്തിൽ അവതരിക്കുന്നു. ദൈവം കേവല യാഥാർത്ഥ്യവും (absolute reality) സൃഷ്ടി എന്നത് ആപേക്ഷിക യാഥാർത്ഥ്യവുമാണ് (relative reality) (അതായത് സ്വയം അയഥാർത്ഥമാണ്, എന്നാൽ ദൈവം തന്നെ സമ്മാനിച്ച ദൈവത്തിന്റെ സമ്പൂർണ്ണ യാഥാർത്ഥ്യത്താൽ യഥാർത്ഥമായിത്തീരുന്നു, അങ്ങനെ വിനോദം (entertainment) പൂർണ്ണവും യഥാർത്ഥവുമാകും) അതിനാൽ, ദൈവത്തിന് ഏത് അത്ഭുതവും ചെയ്യാൻ കഴിയും. ഒരു കേവല യാഥാർത്ഥ്യത്തിന് മറ്റൊരു കേവല യാഥാർത്ഥ്യത്തിൽ അത്ഭുതം ചെയ്യാൻ കഴിയില്ല, അതിനാൽ സൃഷ്ടി ആപേക്ഷിക യാഥാർത്ഥ്യമാണ്. ഇക്കാരണത്താൽ, ദൈവത്തിന് സൃഷ്ടിയെ സൃഷ്ടിക്കാനും നിയന്ത്രിക്കാനും ഇല്ലാതാക്കാനും കഴിയും. ആത്മാവ് ആപേക്ഷിക യാഥാർത്ഥ്യത്തിന്റെ (ലോകം) ഒരു ചെറിയ ഭാഗമാണ്, അതിനാൽ മനുഷ്യാവതാരമാകാൻ ദൈവം ആത്മാവുമായി ലയിച്ചില്ലെങ്കിൽ ആത്മാവിനു സ്വയം ഒരു അത്ഭുതവും ചെയ്യാൻ കഴിയില്ല.

33. ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ ഹൃദയം ലക്ഷ്മീ ദേവിയുടെ ക്ഷേത്രമാകുമ്പോൾ, ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിനെ ആരാധിക്കുന്നതിനേക്കാൾ കൂടുതൽ അവളെ ആരാധിക്കേണ്ടതില്ലേ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: എന്നാൽ, ലക്ഷ്മി ദേവി വിഷ്ണുവിന്റെ പാദങ്ങൾ അമർത്തുന്നതിനെക്കുറിച്ച് എന്താണ് പറയാനുള്ളത്? ലക്ഷ്മീദേവിയെ മാത്രം ആരാധിച്ചാൽ, തന്റെ ഭർത്താവ് ഓഫീസിൽ നിന്ന് വീട്ടിൽ എത്തിയിട്ടുണ്ടാകുമെന്ന് പറഞ്ഞ് അവൾ പോകും. പക്ഷേ, നിങ്ങൾ ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിനെ ആരാധിക്കുകയാണെങ്കിൽ, ലക്ഷ്മി ദേവിയെ ഒരേസമയം ആരാധിക്കുന്നു, കാരണം ലക്ഷ്മി ദേവി വിഷ്ണുവിന്റെ ഹൃദയത്തിലാണ്. മാത്രമല്ല, ഭാര്യാഭർത്താക്കന്മാർ നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ താമസിച്ചാൽ, ലക്ഷ്മി ദേവി നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ ഭർത്താവിനൊപ്പം ഉള്ളതിനാൽ തിടുക്കം ഉണ്ടാകില്ല. അതിനാൽ, ഭഗവാൻ വിഷ്ണു നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ ഉണ്ടെങ്കിൽ, അത് യാന്ത്രികമായി അർത്ഥമാക്കുന്നത് ലക്ഷ്മി ദേവി നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ ഉണ്ടെന്നാണ്, കാരണം ലക്ഷ്മി ദേവി ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ ഹൃദയത്തിൽ വസിക്കുന്നു. അങ്ങനെയെങ്കിൽ ലക്ഷ്മി ദേവി എപ്പോഴും നിങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ ഉണ്ട്. ഇനി പറയൂ, ലക്ഷ്മി ദേവിയെ മാത്രമാണോ അതോ വിഷ്ണു ദേവനെ മാത്രമാണോ നിങ്ങൾക്ക് ഇഷ്ടം? ഭാര്യയെ ഹൃദയത്തിൽ സൂക്ഷിക്കുന്നത് ഭാര്യയോടുള്ള ഭർത്താവിന്റെ സ്നേഹത്തെ കാണിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ഭാര്യ (ലക്ഷ്മി ദേവി) തന്റെ ഭർത്താവിന്റെ (വിഷ്ണു ദേവന്റെ) പാദങ്ങളിൽ അമർത്തുന്നത് താൻ തന്റെ ഭർത്താവിന്റെ ദാസിയാണെന്ന് കാണിക്കുന്നു. ഇവ രണ്ടും നമ്മുടെ അച്ഛനും അമ്മയുമാണ്. മക്കൾ പിതാവിനെ സേവിക്കണമെന്ന് അമ്മ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ശക്തിയുടെ ഉടമ (വിഷ്ണു ദൈവം) ഉണ്ടെങ്കിൽ, ശക്തി (ലക്ഷ്മി ദേവി) അവിടെയുണ്ട്. അധികാരം എപ്പോഴും അധികാരത്തിന്റെ ഉടമയുടെ പക്കലുള്ളതിനാൽ നിങ്ങൾക്ക് ഒറ്റയ്ക്ക് അധികാരം ഉണ്ടാകില്ല. സൂര്യൻ അസ്തമിച്ചാൽ സൂര്യപ്രകാശം അപ്രത്യക്ഷമാകും. സൂര്യനില്ലാതെ നിങ്ങൾക്ക് സൂര്യപ്രകാശം ലഭിക്കില്ല.

34. കർമ്മ ചക്രത്തിൽ നിന്ന് മുക്തി നേടുക എന്നത് സ്വാർത്ഥതയല്ലേ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: കർമ്മചക്രം (Karma chakra) എപ്പോഴും ആത്മാവിന് അനിവാര്യമാണ്. ആത്മാവ് (soul)  ആഗ്രഹിച്ചാലും, ആത്മാവിന് കർമ്മചക്രത്തിൽ നിന്ന് മുക്തി നേടാനാവില്ല. അത് സ്വാർത്ഥതയായാലും അല്ലെങ്കിലും കർമ്മചക്രം അനിവാര്യമായതിനാൽ അത് അനിവാര്യമാണ്. ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളിൽ (worldly bonds) നിന്ന് മോചിതരായ ആത്മാക്കൾ ഒരിക്കലും കർമ്മ ചക്രത്തിന് കീഴിൽ വരില്ല, കാരണം അവർ എല്ലായ്പ്പോഴും ഈ ഭൂമിയിൽ ദൈവത്തിന്റെ ദൈവിക പരിപാടിയിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ദൈവത്തിൻറെ കൂട്ടായ്മയിലാണ്. വിമോചിതരായ ആത്മാക്കൾക്ക് (liberated souls) കർമ്മചക്രത്തിൽ നിന്നുള്ള മോചനവും (Liberation) അനിവാര്യമാണ്, അതും സ്വാർത്ഥതയല്ല.

35. ദൈവത്തോടുള്ള സ്നേഹത്തേക്കാൾ ആത്മസ്നേഹമുള്ള (self-love) ഒരു ആത്മാവിന് എന്താണ് വഴി?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു: സ്വയം (Self) എന്നാൽ അർത്ഥമാക്കുന്നത് നിങ്ങളുടെ ശരീരം, നിങ്ങളുടെ മനസ്സ്, നിങ്ങളുടെ ബുദ്ധി, നിങ്ങളുടെ ആത്മാവ് എന്നിവകൊണ്ടാണ്. നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ കടയെ (shop) സ്നേഹിക്കുന്നുവെന്ന് കരുതുക, എന്ത് സംഭവിക്കും? മരണം വരെ, നിങ്ങളുടെ ഇപ്പോഴത്തെ കടയുടെ ഉടമയായി നിങ്ങൾ തുടരും. നിങ്ങളുടെ ഷോപ്പ് മാറില്ല, നിങ്ങൾ എല്ലായ്പ്പോഴും നിങ്ങളുടെ നിലവിലെ ഷോപ്പിന്റെ ഉടമയായിരിക്കും. നിങ്ങളുടെ കട വളരുകയുമില്ല, നിങ്ങൾ വളരുകയുമില്ല. നിങ്ങൾ ഒരു മാളിനെയും (mall) അതിന്റെ ഉടമയെയും സ്നേഹിക്കാൻ തുടങ്ങിയാൽ, നിങ്ങളുടെ ഇന്നത്തെ ഷോപ്പ് ഒരു മാളായി മാറുകയും നിങ്ങൾ മാളിന്റെ ഉടമയാകുകയും ചെയ്യും. ദൈവമാകാനുള്ള അഭിലാഷമില്ലാതെ നിങ്ങൾ എപ്പോഴും ദൈവത്തെ സ്നേഹിക്കുന്നത് തുടർന്നാൽ, ഒരു ദിവസം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റൊരിക്കൽ, നിങ്ങളിലൂടെ ലോകത്തിന് എന്തെങ്കിലും ക്ഷേമം ചെയ്യാൻ ദൈവം ആഗ്രഹിക്കുമ്പോൾ നിങ്ങൾ ദൈവമാകും. മേൽപ്പറഞ്ഞ ഉദാഹരണവും ഇപ്പോഴത്തെ ആശയവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം, ഒരു മാളിൻറെ ഉടമയാകാൻ നിങ്ങൾ അഭിലാഷമുള്ളവരായിരിക്കണം, എന്നാൽ ആശയത്തിൽ (in the concept), നിങ്ങൾ ദൈവമാകാൻ അഭിലാഷമുള്ളവരായിരിക്കരുതു്.

36. എന്താണ് ആത്മയോഗ (Aatma Yoga) കൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്? നാല് യോഗകളും ദൈവത്തിലെത്താനുള്ള ബദൽ വഴികളാണോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- യോഗ എന്നാൽ സംയോഗം (union) എന്നാണ്. ആത്മ (Aatma) എന്നർത്ഥം സ്വയം (self). ധനയോഗ (Dhana Yoga) എന്നാൽ സ്വയം ധനസമ്പാദനം എന്നാണ്. കളത്രയോഗ (Kalatra Yoga) എന്നാൽ സ്വയം ജീവിത പങ്കാളിയെ നേടുക എന്നാണ്. പുത്രയോഗ (Putra Yoga) എന്നാൽ സ്വയം പുത്രനെ നേടുക എന്നാണ്. ഈ വാക്കുകളിലെല്ലാം, സ്വയം (self) ആത്മാവാണ് (soul), അത് വാക്കാൽ പരാമർശിക്കപ്പെടുന്നില്ല, കാരണം ഈ 'സ്വയം' (‘self’) എന്ന വാക്ക് പുറത്ത് നിന്ന് കൊണ്ടുവരുന്നതാണ്. അതുപോലെ, ആത്മയോഗ (Aatma Yoga) എന്നാൽ സ്വയം സ്വയം നേടുക (attainment of self by self) എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. യൂണിയൻ, 'യോഗ' എന്ന പദം പരാമർശിക്കുമ്പോൾ, അതിന് രണ്ട് ഇനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്:- i) രണ്ടാമത്തെ ഇനം നേടുന്ന സ്വയം, ii) സ്വയം നേടുന്ന രണ്ടാമത്തെ ഇനം. ആത്മയോഗ എന്ന വാക്കിൽ, രണ്ടാമത്തെ ഇനം നേടുന്ന ഇനം സ്വയമാണ് (self), കൂടാതെ സ്വയം (self) നേടുന്ന രണ്ടാമത്തെ ഇനവും സ്വയം (self)  തന്നെയാണ്. അത് അസംബന്ധമല്ലേ? കലം കലം നേടി എന്ന് പറയുമോ? രണ്ടാമത്തെ കലം ഇല്ല. ഒരു കലം മാത്രമേ ഉള്ളൂ, ആ കലം സ്വയം പ്രാപിച്ചു! അത് അർത്ഥശൂന്യമല്ലേ? ജ്ഞാന യോഗ (Jnaana Yoga) എന്നാൽ സ്വയം (self)  നേടിയ ജ്ഞാനം എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ഭക്തി യോഗ എന്നാൽ സ്വയം (self)  ഭക്തി നേടുക എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. കർമ്മയോഗം എന്നാൽ സ്വയം  (self) പ്രാപിക്കുന്ന പ്രായോഗിക പ്രവർത്തനമാണ്. ഈ പ്രസ്താവനകളിലെല്ലാം, ഓരോ പ്രസ്താവനയിലും രണ്ട് ഇനങ്ങൾ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു: - സ്വയം, നേടുന്ന ഇനം, സ്വയം നേടിയ രണ്ടാമത്തെ ഇനം. അതുകൊണ്ട് ആത്മയോഗ എന്ന വാക്ക് അർത്ഥശൂന്യവും അസംബന്ധവുമാണ്.

‘ആത്മ’ (‘Aatmaa’) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന രണ്ടാമത്തെ ഇനം സ്വയം (self) എന്നല്ലാത്ത ചില ഇനത്തെ അർത്ഥമാക്കുന്നുവെങ്കിൽ ആത്മയോഗ (Aatma Yoga) സാധ്യമാണ്, അത് സ്വയം പോലെ കാണപ്പെടുന്നു, അതിനാൽ സ്വയം എന്ന് വിളിക്കാം. ഭഗവാൻ കൃഷ്ണനെപ്പോലെയുള്ള മനുഷ്യാവതാരം മനുഷ്യരൂപത്തിലാണ്, അത് ഒരു മനുഷ്യന്റെ സ്വയം (self) പോലെയാണ്. ഇവിടെ, 'സ്വയം' എന്ന വാക്ക് ശരീരത്തെയും ആത്മാവിനെയും സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ആത്മ എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം ആത്മാവിനൊപ്പം മനുഷ്യ ശരീരമുള്ള മനുഷ്യൻ എന്നാണ് എന്നാണ് സംസ്കൃതം നിഘണ്ടുവിൽ പറയുന്നത്. ഭഗവാൻ കൃഷ്ണനും തന്റെ ഭക്തനെപ്പോലെ ശരീരവും ആത്മാവും ഉണ്ട്. മനുഷ്യരൂപത്തിലുള്ള ഭക്തനെപ്പോലെയുള്ള കൃഷ്ണനെ ഭക്തൻ പ്രാപിക്കുമ്പോൾ, ഇതിനെ നമുക്ക് ആത്മയോഗ എന്ന് വിളിക്കാം. ആത്മ എന്ന വാക്കിനർത്ഥം, ഞാൻ സ്വയം നേടിയെടുക്കുന്നതുപോലെയുള്ള മറ്റൊരു മനുഷ്യരൂപമാണ്. അതിനാൽ, ആത്മയോഗ എന്നാൽ ഭഗവാൻ കൃഷ്ണനെപ്പോലെയുള്ള ദൈവത്തിന്റെ സമകാലിക മനുഷ്യാവതാരത്തെ അർജുനനെപ്പോലെയുള്ള ഒരു ഭക്തൻ അംഗീകരിക്കുകയും ഭഗവാൻ കൃഷ്ണനെ നേടുകയും ചെയ്യുക എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്. അതിനാൽ, ആത്മയോഗ എന്നാൽ സ്വയം സ്വയത്തെ നേടുക എന്നല്ല അർത്ഥമാക്കുന്നത്. ഈ അർത്ഥം പറഞ്ഞാൽ, പൊതുജനം അത്തരം അർത്ഥശൂന്യമായ പ്രസ്താവനകളിൽ ചിരിക്കും. ഇവിടെ ഉയരുന്ന മറ്റൊരു ചോദ്യം എന്തുകൊണ്ട് പരബ്രഹ്മനെയോ (Parabrahman) ഭഗവാൻ ശിവനെപ്പോലെ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരത്തെയോ ദൈവം എന്നത് അർത്ഥമാക്കുന്നില്ല എന്നതാണ്. വേദവും ഗീതയും പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നതുപോലെ പരബ്രഹ്മൻ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവമാണ്, അതിനാൽ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ പോലും കഴിയില്ല, നേട്ടത്തെക്കുറിച്ച് പറയാനാവില്ല. ഇവിടെ ദൈവത്തിന് പരബ്രഹ്മന്റെ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരമായ ഭഗവാൻ ശിവനെപ്പോലെയും ആകാൻ പറ്റില്ല.

നിങ്ങൾ വളരെക്കാലം തപസ്സുചെയ്യുകയാണെങ്കിൽ, ഭഗവാൻ ശിവന്റെ ഊർജ്ജസ്വലമായ രൂപം (energetic form) പ്രത്യക്ഷപ്പെടാം, എന്നാൽ നിങ്ങൾ മനുഷ്യരൂപത്തിലും ഭഗവാൻ ശിവൻ ഊർജ്ജസ്വലമായ രൂപത്തിലും ഉള്ളതിനാൽ നിങ്ങൾക്ക് അവനോടൊപ്പം സ്ഥിരമായി താമസിക്കാൻ കഴിയില്ല. നിങ്ങൾ കൃഷ്ണ ഭഗവാനെ ചെന്ന് കാണുകയാണെങ്കിൽ, നിങ്ങൾക്ക് അവിടത്തോടൊപ്പം സ്ഥിരമായി താമസിക്കാം, അത്തരം സൗകര്യം ഭഗവാൻ  ശിവൻ, ഭഗവാൻ  വിഷ്ണു, ഭഗവാൻ ബ്രഹ്മാവ് തുടങ്ങിയ ഊർജ്ജസ്വലമായ ഒരു അവതാരത്തിനും ഇല്ല. ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരം ഊർജ്ജസ്വലമായ ഉയർന്ന ലോകങ്ങൾക്ക് (upperworld) പ്രസക്തമാണ്, മനുഷ്യാവതാരം പ്രസക്തമാണ്, മനുഷ്യലോകത്തിൽ. അതിനാൽ, ആത്മയോഗ എന്ന വാക്കിലെ 'ആത്മ' എന്ന വാക്കിന്റെ അർത്ഥം ദൈവത്തിന്റെ സമകാലിക മനുഷ്യാവതാരം (contemporary human incarnation of God only) മാത്രം എന്നാണ്.

ദൈവത്തെ പ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നതിന്റെ യഥാർത്ഥ ക്രമം ആത്മീയ ജ്ഞാനം (spiritual knowledge), ഈശ്വരനോടുള്ള ഭക്തി, പ്രായോഗിക സേവനം (കർമ്മ സംന്യാസം, Karma Samnyaasa), പ്രവൃത്തിയുടെ ഫലത്തിന്റെ പ്രായോഗിക ത്യാഗം (കർമ്മ ഫലത്യാഗം, Karma Phalatyaaga) എന്നിവയാണ്. പ്രായോഗിക സേവനം അല്ലെങ്കിൽ കർമ്മ യോഗയിൽ പ്രായോഗിക സേവനവും ദൈവത്തിനുള്ള പ്രവൃത്തിയുടെ ഫലത്തിന്റെ പ്രായോഗിക ത്യാഗവും ഉൾപ്പെടുന്നു. മുംബൈ നഗരത്തിന്റെ വിശദാംശങ്ങൾ അറിയുക എന്നതാണ് ജ്ഞാനം. മുംബൈ നഗരത്തിൽ പോയി കാണാനുള്ള ആകർഷണം ഭക്തിയാണ്. മുംബൈയിലേക്ക് പോകാൻ റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിലേക്ക് നടക്കുന്നത് സേവനത്തിന്റെ ത്യാഗമാണ് (കർമ സംന്യാസ, Karma Samnyaasa) മുംബൈയിലേക്കുള്ള ടിക്കറ്റ് വാങ്ങുന്നത് ജോലിയുടെ ഫലത്തിന്റെ ത്യാഗമാണ് (കർമ ഫലത്യാഗം, Karma Phalatyaaga). ആത്മാവിന്റെ ഭാഗത്തുനിന്നുള്ള ആത്മീയ പ്രയത്നത്തിന് പൂർണ്ണവിരാമം ലഭിക്കുമെന്ന് ഗീത പറയുന്നു (ത്യാഗത് ശാന്തിരനാന്തരം-ഗീത, Tyāgāt śāntiranantaram- Gita). ശങ്കരനും (ജ്ഞാനം), രാമാനുജനും (സൈദ്ധാന്തിക ഭക്തി, Theoretical Devotion) മധ്വവും (പ്രായോഗിക ഭക്തി, Practical Devotion) ഈ പരമ്പരയിൽ വന്നത് ഈ മൂന്ന് അനന്തരമായ ആത്മീയ നടപടികളെക്കുറിച്ച് പ്രസംഗിക്കാൻ മാത്രമാണ്.

ശങ്കരൻ പഠിപ്പിച്ച ആത്മയോഗയുടെ അർത്ഥം നിങ്ങൾ സ്വയം ഈ ഭൗതിക ശരീരമായിട്ടല്ല, അവബോധം (awareness) അല്ലെങ്കിൽ ആത്മാവായി (soul) സ്വയം തിരിച്ചറിയണം എന്നാണ്. നിങ്ങൾ ശരീരമാണെന്ന് നിങ്ങൾ കരുതുന്നുവെങ്കിൽ, എല്ലാ ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളും (worldly bonds) നിങ്ങളുടെ ശരീരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, ആത്മാവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നില്ല അതിനാൽ, നിങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുന്ന ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളാൽ നിങ്ങൾ കൂടുതൽ ആകർഷിക്കപ്പെടും, ഇത് ദൈവത്തിൽ നിന്നുള്ള വ്യതിചലനത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. അത്തരം വഴിത്തിരിവിൽ, ആത്മീയ ജ്ഞാനം പഠിക്കുന്ന ദൈവത്തെക്കുറിച്ച് കേൾക്കാൻ പോലും നിങ്ങൾക്ക് മതിയായ സമയം ലഭിക്കില്ല. അതിനാൽ, അത്തരം ആത്മയോഗം (നിങ്ങൾ ശരീരമല്ല, ആത്മാവാണെന്നും അറിയുന്നത്) ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിന്റെ സഹായകരമായ ഒരു മുൻ ഘട്ടമാണ്.

ഈ നാലു യോഗങ്ങളും ദൈവത്തിലേക്കുള്ള ബദൽ മാർഗങ്ങളല്ലെന്ന് ദയവായി അറിയുക, എന്നാൽ ഈ നാലു യോഗങ്ങളും ഒന്നിനു പിറകെ ഒന്നായി രൂപപ്പെടുന്നു, ഏക പാതയുടെ മുൻഭാഗം ആത്മ യോഗയാണു്, ജ്ഞാനയോഗം എന്നാൺ രണ്ടാം ഭാഗം, ഭക്തിയോഗമായി മൂന്നാം ഭാഗവും അന്തിമ കർമ്മയോഗമായി അവസാന നാലാം ഭാഗവും. ഭഗവാനെ പ്രീതിപ്പെടുത്താൻ ഒരു വഴിയേ ഉള്ളൂവെന്നും ഭഗവാനെ പ്രാപിക്കാൻ രണ്ടാമതൊരു വഴിയില്ലെന്നുമാൺ വേദം പറയുന്നത് (നന്യഃ പന്താ അയനായ വിദ്യതേ, Nānyaḥ panthā ayanāya vidyate).

ചിലർ പറയുന്നു, അവർ ലോകത്തെ മുഴുവൻ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, ഇത് ഈശ്വരനാകുന്നതിന്റെ അവസാന ഘട്ടമാണ്, കാരണം ലോകം മുഴുവൻ അവരിൽ ഉൾപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇതെല്ലാം കാവ്യാത്മകവും സൈദ്ധാന്തികവുമായ ഭാവന മാത്രമാണ് (poetical and theoretical imagination only), യഥാർത്ഥത്തിൽ ലോകത്തിന്റെ ഒരു ചെറിയ ഭാഗം പോലും അത്തരം കാവ്യഭക്തരുടെ (poetic devotees) ശരീരത്തിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നില്ല. ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഈ ആശയം ശരിയാണ്, കാരണം ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ തന്നിൽ സർവ്വലോകവും യഥാർത്ഥ പ്രായോഗിക (true practical) പ്രപഞ്ചദർശനം-അത്ഭുതം (cosmic vision-miracle) എന്ന് കാണിച്ചു തന്നു.

ആത്മീയ യാത്ര (Spiritual journey) എപ്പോഴും പ്രായോഗികമാണ്, സൈദ്ധാന്തിക കവിതയല്ല (theoretical poetry).

37. എന്തുകൊണ്ടാണ് രാവണനെ രാവണ ബ്രഹ്മാ എന്ന് വിളിച്ചത്? രാവണനെ വധിച്ചപ്പോൾ രാവണൻ രാമനുമായി ലയിച്ചോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- രാവണൻ ബ്രഹ്മാവിന്റെ പൗത്രനാണ് (grandson), എല്ലാ സന്തതികളെയും (പിന്‍തുടര്‍ച്ചക്കാരെയും, descendent) ബ്രഹ്മാ എന്നാണ് അഭിസംബോധന ചെയ്തത്. രാവണന്റെ മുൻഗാമികൾ അവരുടെ ദിവ്യത്വത്താൽ ബ്രഹ്മാ എന്ന ഈ പദവിക്ക് അർഹരായിരുന്നു, എന്നാൽ രാവണന്റെ യഥാർത്ഥ അന്തർലീനമായ പൈശാചിക സ്വഭാവം (real inherent demonic character) കാരണം ആ പദവിക്ക് ഒരിക്കലും അർഹതയുണ്ടായിരുന്നില്ല. അതിനാൽ, ദൈവം സ്ഥാപിച്ച ജാതിയെ (caste) ഗുണങ്ങളെയും തുടർന്നുള്ള കർമ്മങ്ങളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കി മാത്രമേ തീരുമാനിക്കാവൂ (ഗുണ കർമ്മ വിഭാഗാഹ്...-ഗീത, Guṇa karma vibhāgaśaḥ…-Gita). മുനിമാരുടെ ശാപത്താൽ രാക്ഷസനായി ജനിച്ച ജയ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ ദ്വാരപാലകനായിരുന്നു രാവണൻ എന്നത് സത്യമാണ്. പക്ഷേ, മരണശേഷം രാവണൻ രാമനുമായി ലയിച്ചില്ല. ജയ (അഭിനേതാവ്, actor) രാവണന്റെ വേഷത്തിൽ അഭിനയിച്ചിരുന്നു, പക്ഷേ രാവണന് ജയയാണെന്ന് അറിയില്ലായിരുന്നു. പൊതുവേ, ഒരു നടൻ താൻ ഒരു നടനാണെന്ന കാര്യം മറന്നാണ് വേഷം ചെയ്യുന്നത്. അസുരനായി ജനിച്ച് മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമായ രാമനുമായി ശത്രുത പുലർത്തി അസുരനെപ്പോലെ ജീവിക്കാനാണ്  മുനിമാരുടെ ശാപം. അതിനാൽ, രാവണൻ ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ ദ്വാരപാലകനാണെന്ന അറിവിന്റെ അംശം പോലുമില്ലാതെ രാക്ഷസനായി അഭിനയിച്ചു. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വാഗ്ദാനമനുസരിച്ച്, തുടർന്നുള്ള മൂന്ന് അസുരജന്മങ്ങൾ കടന്ന് രാവണൻ വീണ്ടും ജയ ദ്വാരപാലകനായി. വാസ്‌തവത്തിൽ, ഉപരിലോകത്തെ (upper world) മാലാഖമാരുടെ തുടർച്ചയായ മധുര സ്‌തുതികളിൽ ദൈവം വിരസനായിരുന്നു. ശത്രുതയിലൂടെ ചില ചൂടുള്ള ശകാരങ്ങൾ (hot scoldings) കേൾക്കാൻ അവിടുന്ന് ആഗ്രഹിച്ചു. ഭഗവാനെ അത് പ്രസാദിപ്പിക്കുമെങ്കിലും ആരും മുന്നോട്ടുവന്നില്ല. പക്ഷേ, ശത്രുത അനിവാര്യമായിരുന്നിട്ടും ഭഗവാനെ പ്രീതിപ്പെടുത്താൻ ജയയും വിജയയും (Jaya and Vijaya) മുന്നോട്ടുവന്നു. ഈ രണ്ട് ഗേറ്റ് കീപ്പർമാരും യഥാർത്ഥ കീഴടങ്ങിയ സേവകരാണ്, അവർക്ക് ആത്യന്തികമായ ലക്ഷ്യം ദൈവത്തെ പ്രസാദിപ്പിക്കുക മാത്രമാണ്! നാം എപ്പോഴും വസ്തുതകളിൽ മാത്രം അധിഷ്ഠിതമായിരിക്കണം, നമ്മുടെ യുക്തിരഹിതമായ ഭാവനകൾക്കനുസൃതമായി (illogical imaginations) ആത്മീയ കവിതകളിലേക്ക് (spiritual poetry) പ്രവേശിക്കരുത്.

38. സ്വയം ഈശ്വരനായി തിരിച്ചറിഞ്ഞു ആത്മാവ് ദൈവമാണെന്ന് തോന്നുന്നത് തെറ്റാണോ?

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- മനുഷ്യശരീരം ക്ഷേത്രവും ആത്മാവ് ദൈവവുമാണെന്ന് വേദഗ്രന്ഥം പറയുന്നു (ദേഹോ ദേവാലയഃ പ്രോക്തഃ, ജീവോ ദേവഃ സനാതനഃ, Deho devālayaḥ proktaḥ, jīvo devaḥ sanātanaḥ)  ഇത് മനുഷ്യാവതാരത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് (context), അല്ലാതെ ഓരോ ആത്മാവിന്റെയും (every soul) പശ്ചാത്തലത്തിലല്ല. നിങ്ങളുടെ ആത്മാവ് (soul) ഇതിനകം ദൈവമാണെങ്കിൽ, അന്വേഷണത്തിന്റെ ആവശ്യകത എവിടെയാണ്? സർവ്വജ്ഞനായ ദൈവം സ്വയം അന്വേഷിക്കേണ്ട വിധം അജ്ഞനായിപ്പോയോ? ഒരു ഭ്രാന്തൻ മാത്രം സ്വയം മറക്കുന്നു. സ്വയം മറന്ന് താൻ തന്നെ ദൈവമാണെന്ന് അന്വേഷിക്കാൻ ദൈവം ഒരു ഭ്രാന്തനാണോ? പരാപ്രകൃതി (‘Paraaprakriti’) (ഏറ്റവും നല്ല സൃഷ്ടി) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ദൈവത്തിന്റെ സൃഷ്ടിയാണ് ആത്മാവ്, അതിനാൽ ആത്മാവ് (soul) സ്രഷ്ടാവല്ല. ബ്രഹ്മസൂത്രം (Brahma Sutra) പറയുന്നത് ആത്മാവിന് ചില ശക്തികൾ നേടാനാകുമെന്നും എന്നാൽ ലോകത്തെ സൃഷ്ടിക്കുന്നതിനും നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും നശിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ശക്തിയല്ല (ജഗത് വ്യാപാര വർജ്യം, Jagat vyāpāra varjyam) എന്നുമാണ്. ആത്മാവ് ദൈവമാണെങ്കിൽ, ഒരു ആത്മാവിനോടും പ്രസംഗിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. അർജ്ജുനൻ നേരത്തെ തന്നെ ദൈവമായിരുന്നെങ്കിൽ, കൃഷ്ണൻ എന്തിനാണ് ഭഗവദ്ഗീത അവനോട് പറഞ്ഞത്? എല്ലാ ആത്മാവും ദൈവമാണെങ്കിൽ, രാവണനും ദൈവമാണ്, എന്തുകൊണ്ടാണ് അയാൾക്ക് സീതയോട് ദുരുദ്ദേശം ഉണ്ടായത്? രാമന്റെയും സീതയുടെയും കാലത്ത് വാല്മീകി ഉണ്ടായിരുന്നതിനാൽ വാൽമീകി രാമായണമാണ് മാനദണ്ഡം. സുന്ദരകാണ്ഡത്തിൽ രാവണൻ തന്റെ ദുരുദ്ദേശത്തെക്കുറിച്ച് വളരെ വ്യക്തമായി പറയുന്നുണ്ട്. രാമായണത്തെ സംബന്ധിച്ച് വാല്മീകിയേക്കാൾ ആധികാരികത ആർക്കാണ്? ഈശ്വരനെ ഒരിക്കലും തന്നിൽ അന്വേഷിക്കാതെ, ഉള്ളിലല്ല, വെളിയിൽ മാത്രം രാമനെ കണ്ടെത്തിയ ഹനുമാനേക്കാൾ നീ വലിയവനാണോ. അദ്വൈതത്തിലെ അധികാരി ശങ്കരൻ (Shankara) ആണെന്ന് നിങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ പോലും, എന്തിനാണ് ശങ്കരൻ ഈയം ഉരുക്കിയെടുത്ത് തന്റെ ശിഷ്യന്മാരോട് (അത് കുടിക്കാൻ കഴിയാത്തവർ) താൻ മാത്രമാണ് ശിവൻ (ശിവഃ കേവലോഹം, Śivaḥ kevalo'ham) എന്ന് പറഞ്ഞത്. അദ്വൈതത്തിന്റെ സ്ഥാപകൻ തന്നെ ആശയം വ്യക്തമാക്കുമ്പോൾ, നിങ്ങളുടെ ആത്മാവ് ദൈവമാണെന്ന് നിങ്ങൾക്ക് ഇപ്പോഴും തോന്നുന്നുവെങ്കിൽ, നിങ്ങളെ സഹായിക്കാൻ ദൈവത്തിന് മാത്രമേ കഴിയൂ. മനുഷ്യാവതാരമാകാൻ തിരഞ്ഞെടുത്ത ഒരു ഭക്തനുമായി ലയിക്കുമെന്ന് കൃഷ്ണൻ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞു (മനുഷിഷ് തനുമാശ്രിതം – ഗീത, Mānuṣīṃ tanumāśritam - Gita). ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ജന്മങ്ങളോളം തപസ്സുചെയ്ത്, ഒടുവിൽ ഭഗവാൻ കൃഷ്ണന്റെ ആരാധനയിൽ മാത്രം അവസാനിച്ച ഋഷിമാരായിരുന്നു ഗോപികമാർ (Gopikas).

ഈശ്വരന്റെ മനുഷ്യരൂപത്തെ നിരാകരിച്ച് ആത്മാന്വേഷണത്തിൽ (self-search) അവസാനിക്കാൻ നിങ്ങൾ ആ മുനിമാരേക്കാൾ വലിയവനും ജ്ഞാനിയുമാണോ? വേദം, ഭഗവത് ഗീത, ബ്രഹ്മസൂത്രം എന്നിവയെ പ്രസ്ഥാന ത്രയം (Prasthaana Trayam) എന്ന് വിളിക്കുന്നു, അവ ശങ്കരനും രാമാനുജനും മാധ്വനും (Shankara, Ramanuja and Madhva) അംഗീകരിച്ച ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിലെ (spiritual knowledge) മൂന്ന് അടിസ്ഥാന അധികാരങ്ങളാണ്. മറ്റ് പ്രാദേശിക പുസ്തകങ്ങൾ ഈ മൂന്ന് വിശുദ്ധ തിരുവെഴുത്തുകൾ പോലെ നിലവാരമുള്ളതല്ല. മഹാവതാർ ബാബാജി (Mahavatar Babaji) ഇതിനകം സുബ്രഹ്മണ്യദേവന്റെ മനുഷ്യാവതാരമാണ്. തന്റെ ഭക്തർക്ക് വാക്കാലുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ മാത്രമാണ് അദ്ദേഹം നൽകിയത്. അവിടുത്തെ ക്രിയാ യോഗ (Kriyaa Yoga) എന്നാൽ ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യരൂപവുമായുള്ള പ്രായോഗിക സംഗമം എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത് (ക്രിയ = പ്രായോഗികം, യോഗ = മനുഷ്യരൂപത്തിലുള്ള ദൈവവുമായുള്ള സംഗമം). നമ്മുടെ വിശുദ്ധ ഇതിഹാസങ്ങളായ രാമായണം, ഭാരതം, ഭാഗവതം (the Ramayanam, the Bhaaratam and the Bhagavatam) എന്നിവ മനുഷ്യരൂപത്തിലുള്ള ദൈവത്തെ (രാമനും കൃഷ്ണനും) മാത്രമാണെന്നും മനുഷ്യരൂപത്തിലുള്ള ദൈവ ആരാധനയിലൂടെ യഥാക്രമം ബ്രഹ്മലോകത്തും ഗോലോകത്തും എത്തിയ ഹനുമാനെയും ഗോപികമാരെയും വ്യക്തമായി പരാമർശിക്കുന്നത് നിങ്ങൾ ഓർക്കുക, അല്ലാതെ ആത്മാന്വേഷണത്തിലൂടെയും ആത്മസാക്ഷാത്കാരത്തിലൂടെയും അല്ല (self-search and self-realisation). തീർച്ചയായും, ആത്മയോഗ (Aatma Yoga) നല്ലതാണ്, അത് ജീവിതപങ്കാളി, കുട്ടികൾ, പണം തുടങ്ങിയ ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളോടുള്ള അഭിനിവേശം (fascinations) ഇല്ലാതാക്കുന്നു, അതിനാൽ നിങ്ങൾക്ക് ദൈവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ജ്ഞാനത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ കുറച്ച് സമയമുണ്ട്, കാരണം ആത്മാവിന്റെ മുഴുവൻ സമയവും ഈ മൂന്ന് ലൗകിക ബന്ധങ്ങളോടുള്ള (ഈഷണത്രയം, Eshanaatrayam) അന്ധമായ ആകർഷണത്താൽ കൊല്ലപ്പെടുന്നു.

അസുരന്മാർ ദൈവത്തിനായി ഒരുപാട് തപസ്സു ചെയ്തു, ദൈവത്തിൽ നിന്ന് ശക്തികൾ നേടി, ഹിരണ്യകശിപുവിനെയും രാവണനെയും പോലെ സ്വയം ദൈവമായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. പക്ഷേ, ഈ അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകർ അസുരന്മാരേക്കാൾ മോശമാണ്, കാരണം അസുരന്മാരെങ്കിലും കുറച്ച് സമയത്തേക്ക് ദൈവത്തിനായി തപസ്സുചെയ്‌ത് സ്വയം ദൈവമായി പ്രഖ്യാപിക്കാൻ ചില അത്ഭുതശക്തികൾ നേടി. അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകർ ഒരിക്കലും ദൈവത്തോട് ഒരു തപസ്സും ചെയ്തിട്ടില്ല, കൂടാതെ ദൈവത്തിൽ നിന്ന് ഒരു അത്ഭുതകരമായ ശക്തി പോലും നേടുകയും ചെയ്തില്ല തങ്ങളെത്തന്നെ ഇതിനകം ദൈവമായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു. ഒരു ചെറിയ അത്ഭുതം കാണിക്കാൻ നിങ്ങൾ അവരോട് ആവശ്യപ്പെടുമ്പോൾ, "ലോകം അയഥാർത്ഥമായതിനാൽ, ലോകവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അത്ഭുതങ്ങളും അയഥാർത്ഥമാണ്" എന്ന് പറയുന്നതാണ് ഏറ്റവും വലിയ രസം!!! (“Since world is unreal, the miracles related to the world are also unreal”!!!) അസുരന്മാർ (Demons) നേടിയെടുത്ത ചില മഹാശക്തികൾ നിമിത്തം അവർ അഹംഭാവമുള്ളവരായിത്തീർന്നു, തങ്ങളെത്തന്നെ ആത്യന്തിക ദൈവമായി പ്രഖ്യാപിക്കുന്നു. ഒരു ബിരുദധാരി താൻ പിഎച്ച്‌ഡി ഡിഗ്രി ഹോൾഡർ ആണെന്ന് പറഞ്ഞേക്കാം. നമ്മൾ അസുരന്മാരിൽ (demon) കാണുന്നതുപോലെ. സ്വയം ദൈവമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്ന അദ്വൈത തത്വചിന്തകൻ എൽ.കെ.ജി പോലും പഠിക്കാത്ത നിരക്ഷരനെപ്പോലെയാണ്; അവർ പി.എച്ച്.ഡി. ഹോൾഡറും സീനിയർ പ്രൊഫസറും ആണെന്നു അവകാശപ്പെടുന്നു!!!

39. തനിക്കെതിരെ യുദ്ധം തുടങ്ങുന്നതിന് രാവണൻ രാമന് മുഹൂർത്തം നിശ്ചയിച്ചോ?

[തന്നോട് യുദ്ധം ചെയ്തതിന് രാവണൻ രാമനോട് മുഹൂർത്തം പറഞ്ഞു, സീതയെ അമ്മയായി കണക്കാക്കി. രാവണൻ വളരെ നല്ല ആത്മാവാണെന്ന് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നില്ലേ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ഈ സംഭവം വാൽമീകി രാമായണത്തിൽ ഇല്ല. ആളുകൾ സൃഷ്ടിച്ച നിരവധി സംഭവങ്ങളുണ്ട്, എല്ലാ പണ്ഡിതന്മാരും (scholars) വാൽമീകി രാമായണം മാത്രമാണ് അന്തിമമായി എടുക്കുന്നത് എന്നതിനാൽ ഈ സംഭവങ്ങൾക്ക് നമുക്ക് അധികാരം നൽകാൻ കഴിയില്ല. രാമന്റെയും സീതയുടെയും ജീവിതകാലത്ത് വാല്മീകി ജീവിച്ചു, രാമൻ സീതയെ വനത്തിലേക്ക് പറഞ്ഞയച്ചപ്പോൾ അവൾക്ക് അഭയം നൽകി. വാൽമീകി രാമായണത്തിൽ രാവണൻ സീതയെ അമ്മയായി കണക്കാക്കുന്ന ഒരു സംഭവവും പരാമർശിച്ചിട്ടില്ല. വളരെ ഇടുങ്ങിയതും നിസ്സാരവുമായ കാഴ്ച്ചപ്പാടുകളാണ് ഇവയെല്ലാം ജാതിയുടെയും പ്രദേശത്തിന്റെയും (caste and region) അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള ആകർഷണങ്ങൾ മാത്രമാണ്. സീത രാവണന്റെ മകളാണെന്ന് പറയുന്ന മറ്റൊരു രസകരമായ കഥയുണ്ട്!!

ജാതിയെപ്പറ്റി വികാരമുള്ളവരും ഇന്ത്യയുടെ തെക്കൻ പ്രദേശത്ത് ഉള്ളവരും രാവണനെ ദൈവമായി ആരാധിക്കാം, ഇതു് ഏറ്റവും അജ്ഞതയുള്ള കാഴ്ചപ്പാടാണു്, കാരണം രാവണൻ ഒരു രാക്ഷസനായിരുന്നു, രാമൻ എല്ലാ ഭക്തജനങ്ങളും അംഗീകരിച്ച ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിൻറെ മനുഷ്യരൂപമായിരുന്നു.

40. ആത്മാന്വേഷണത്തെക്കുറിച്ചും ദൈവാന്വേഷണത്തെക്കുറിച്ചും താഴെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുക. (സ്വാമീജിക്ക് അയച്ച സന്ദേശം ബിറ്റുകളായി വിഭജിച്ച് മറുപടി നൽകുന്നു.)

[a) നിങ്ങളുടെ ചോദ്യം വീണ്ടും – സ്വയം (self) ദൈവമാണോ? ദൈവം തന്നിൽത്തന്നെയാണ് എന്നതാണ് എന്റെ അന്വേഷണം. എൻറെ ചോദ്യം ആശയക്കുഴപ്പമുണ്ടാക്കുന്നതാണോ? പിന്നെ ആത്മാന്വേഷണമാണു് ഞാൻ ആരാണു്? ഞാൻ ദൈവമാണെന്നു് പറയുന്നില്ല]

 സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- നിങ്ങളുടെ ചോദ്യത്തെക്കുറിച്ച് തുടക്കം മുതലേ എനിക്ക് വളരെ വ്യക്തമാണ്, എല്ലാവരുടെയും ആശയക്കുഴപ്പം ഞാൻ നീക്കുന്നുവെന്ന് എല്ലാവരും പറയുന്നതിനാൽ എന്നെ ആർക്കും ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാക്കാൻ കഴിയില്ല. ആത്മാവ് (soul) അത് എന്താണെന്ന് അന്വേഷിക്കേണ്ടതില്ല, കാരണം സൂര്യനെയും ചന്ദ്രനെയും ആകാശത്ത് കാണുന്നതുപോലെ, ഇലക്ട്രോണിക് ഉപകരണങ്ങളുടെ സ്ക്രീനിൽ ആത്മാവിനെ കാണുന്നു. ശാസ്ത്രജ്ഞർ (ദൃഷ്‌യതേ ത്വഗ്രായ ബുദ്ധ്യാ, Dṛśyate tvagrayā buddhyā) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന മൂർച്ചയുള്ള ബുദ്ധിജീവികൾക്ക് (sharp intellectuals) ആത്മാവിനെ കാണാൻ കഴിയുമെന്ന് വേദം പറയുന്നു, ഗീതയും അത് തന്നെ പറയുന്നു (പശ്യന്തി ജ്ഞാനചക്ഷുഷഃ, Paśyanti Jñānacakṣuṣaḥ). നിർജീവമായ ഊർജ്ജം (Inert energy) അല്ലെങ്കിൽ ആത്മാവ് (soul) കാര്യകാരണമായ സ്വർണ്ണവും  വ്യക്തിഗത ആത്മാവ് (the individual soul) (ജീവ, Jiiva) അല്ലെങ്കിൽ അവബോധം സ്വർണ്ണ ചെയിനും ആണ്. ഭക്ഷണത്തിന്റെ ഓക്സിഡേഷൻ വഴി ഉൽപ്പാദിപ്പിക്കുന്ന നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം സജീവമായ മസ്തിഷ്ക-നാഡീവ്യവസ്ഥയിൽ (active brain-nervous system) പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ, നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജം അവബോധം (awareness) എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രത്യേക പ്രവർത്തന രൂപത്തിലേക്ക് രൂപാന്തരപ്പെടുന്നു. അവബോധത്തിന്റെ പ്രത്യേക സ്വഭാവം സിസ്റ്റത്തിന്റെ പ്രത്യേക സ്വഭാവത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഞാൻ ഇത് ഒരു ഉദാഹരണത്തിലൂടെ വിശദീകരിക്കാം:- ഗ്രൈൻഡിംഗ് മെഷീനിൽ (grinding machine) കറന്റ് പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ, ഗ്രൈൻഡിംഗ് വർക്ക് എന്ന ഒരു പ്രത്യേക വർക്ക് ജനറേറ്റുചെയ്യുന്നു, അതേ കറന്റ് കട്ടിംഗ് മെഷീനിൽ പ്രവേശിക്കുമ്പോൾ, കട്ടിംഗ് വർക്ക് എന്ന നിർദ്ദിഷ്ട ജോലി സംഭവിക്കുന്നു, ഇത് ഗ്രൈൻഡിംഗ് മെഷീനിന്റെയും കട്ടിംഗ് മെഷീന്റെയും പ്രത്യേക സ്വഭാവങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഞരമ്പുകളിലെ ന്യൂറോണുകൾ (ഇലക്ട്രിക്കൽ പൾസ്, electrical pulses) നടത്തുന്ന മെക്കാനിക്കൽ ട്രാൻസ്പോർട്ടിംഗ് ജോലിയാണ് അവബോധം (awareness), ഇത് മസ്തിഷ്ക-നാഡീവ്യവസ്ഥയുടെ പ്രത്യേക സ്വഭാവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു പ്രത്യേക പ്രവർത്തനമാണ്. ശ്രീ രമണ മഹർഷി 'ഞാൻ' (‘I’) (സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവം, Unimaginable God) എന്നതിന്റെ ഉറവിടം അന്വേഷിക്കാൻ പറഞ്ഞു, "ഞാൻ" എന്താണെന്ന് അന്വേഷിക്കാൻ ഒരിക്കലും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. ബുദ്ധൻ തപസ്സ് ചെയ്തത് ലോകത്തിലെ ദുരിതങ്ങളുടെ കാരണം കണ്ടെത്താനാണെന്നും 'ഞാൻ' (‘I’) എന്താണെന്ന് അന്വേഷിക്കാനല്ലെന്നും പറയപ്പെടുന്നു (ദയവായി അശ്വഘോഷന്റെ ബുദ്ധചരിതം കാണുക, Buddha Charitam by Asvaghosha). ദ്രവ്യത്തിന്റെയും ഊർജത്തിന്റെയും അവബോധത്തിന്റെയും അനന്തമായ ഈ ലോകം ദൈവം സൃഷ്ടിച്ചു. ആത്മാവിന് ദ്രവ്യത്തിന്റെ ഒരു ആറ്റമോ (atom of matter) ഊർജ്ജത്തിന്റെ ഫോട്ടോണുകളോ (even a photon of energy ) ഉറുമ്പിൽ ഉള്ള അവബോധത്തിന്റെ ഒരു അംശമോ പോലും സൃഷ്ടിക്കാൻ കഴിയില്ല. ആത്മാവ് ദൈവമല്ലെന്ന് സ്ഥാപിക്കാൻ ബ്രഹ്മസൂത്രത്തിന്റെ (Brahma Sutras) തുടക്കത്തിൽ നിരവധി വാദങ്ങൾ തുടർച്ചയായി നൽകപ്പെടുന്നു. ആത്മാവിനായുള്ള അന്വേഷണം പോലും ആത്മാവ് ആത്മാവോ അവബോധമോ (soul or awareness) ആണെന്ന് വെളിപ്പെടുത്തുന്നു, ആത്മാവ് മറ്റൊരു ആത്മാവല്ല (ഒരു നായയുടെ ആത്മാവ് പോലും) കൂടാതെ ആത്മാവിന് ഒരിക്കലും സർവ്വജ്ഞനും സർവ്വശക്തനുമായ (omniscient and omnipotent) ദൈവമാകാൻ കഴിയില്ലെന്നും തെളിയിക്കുന്നു. സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന ലോകത്ത് സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ട സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന ഒരു വസ്തുവാണ് ആത്മാവ്, അല്ലാതെ സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത സ്രഷ്ടാവല്ല. അഞ്ച് മിനിറ്റിനുള്ളിൽ പരീക്ഷണാടിസ്ഥാനത്തിൽ തെളിയിക്കാവുന്ന ഒരു സിമ്പിൾ പോയിന്റ്, വലിയ മല തുരന്ന് എലിയെ പിടിക്കുന്നത് എന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് വലിയ ഗവേഷണം നടത്തി തിരയേണ്ടതില്ല.

[b) വാൽമീകി രാമായണം മാത്രമാണോ രാമായണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം? മന്യുസൂക്തവും (Manyusuktham) അതിനെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നുണ്ട്. എല്ലാ ഒന്നിലധികം പുസ്‌തകങ്ങളെയും അടിസ്ഥാനമാക്കി, നിരവധി നിഗമനങ്ങൾ നടത്തി, അതിനർത്ഥം മറ്റുള്ളവർ ശരിയല്ല എന്നാണോ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- രാമായണ കഥയുടെ കാലത്ത് വാല്മീകി ഉണ്ടായിരുന്നുവെന്നും സീത തന്റെ കുട്ടികളെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭയകേന്ദ്രത്തിൽ മാത്രമാണ് പ്രസവിച്ചതെന്നും ഞാൻ 1000 തവണ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. വാൽമീകി രാമായണമാണ് കഥയുടെ സത്യസന്ധതയുടെ കാര്യത്തിൽ അന്തിമമായ അധികാരം എന്ന് എല്ലാ സംസ്കൃത പണ്ഡിതന്മാരും സമ്മതിക്കുന്നു. ഞാൻ നിത്യേന മന്യുസൂക്തം പാരായണം ചെയ്യുന്നു, കൂടാതെ മന്യുസൂക്തം മുഴുവനും സംസ്‌കൃത ശ്ലോകങ്ങളിൽ (സാർദുലവിക്രീഡിതം മീറ്റർ, Saarduulavikriiditam meter) സംസ്‌കൃതത്തിൽ വ്യാഖ്യാനത്തോടെ എഴുതി. മന്യുസൂക്തത്തിലെ രാമായണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള പരാമർശം നിങ്ങൾ എന്നെ കാണിക്കുകയാണെങ്കിൽ, ഞാൻ നിങ്ങളുടെ ശിഷ്യനാകുകയും നിങ്ങളെ എന്റെ ആത്മീയ ഗുരുവായി പരിഗണിക്കുകയും ചെയ്യും.

[c) എന്തുകൊണ്ടാണ് ബുദ്ധൻ ഞാൻ ആരാണെന്ന് സ്വയം ചോദിച്ചത്? താൻ ദൈവത്തിന്റെ പുനർജന്മമാണെന്ന് അറിഞ്ഞിട്ട് അദ്ദേഹം ആ ചോദ്യം ചോദിച്ചോ? അവർ ദൈവത്തിന്റെ അവതാരമാണെന്ന് ആർക്കെങ്കിലും ജന്മനാ അറിയാമോ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ഞാൻ ആരാണെന്ന് ബുദ്ധൻ ഒരിക്കലും തന്നോട് ചോദിച്ചിട്ടില്ല. ഇതിന് ഒരൊറ്റ പരാമർശവുമില്ല. ഓരോ അവതാരവും ശക്തമായ അജ്ഞതയാൽ (അജ്ഞാന വിക്ഷേപം, Ajnaana vikshepa) സ്വയം മൂടുന്നു, അതിനാൽ പരബ്രഹ്മന്റെ വരദാനമായ കേവല യാഥാർത്ഥ്യത്താൽ (the gifted absolute reality of Parabrahman) തികച്ചും യഥാർത്ഥ ലോകമായി (absolutely real world) മാറുന്ന അന്തർലീനമായ അയഥാർത്ഥ ലോകത്തെ (inherently unreal world) അതിനു ആസ്വദിക്കാനാകും. എന്നാൽ, അവതാരം ആഗ്രഹിക്കുമ്പോഴെല്ലാം, അത് യാഥാർത്ഥ്യത്തിന്റെ പ്രബുദ്ധതയിലേക്ക് (enlightenment of the reality) വരാം. അത് അറിവും (വിദ്യ, Vidyaa) അജ്ഞതയും (അവിദ്യ, Avidyaa) കളിക്കുന്നു. അജ്ഞതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, അത് ഒരു സാധാരണ മനുഷ്യനെപ്പോലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നു, അങ്ങനെ അത് മനുഷ്യ ഭക്തർക്ക് ആവേശം കൂടാതെ കലരാനും (human devotees can mix with it without any excitation) ഭക്തിയിൽ മാനവികതയ്ക്ക് ഒരു മാതൃകയായി സ്വയം സജ്ജമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ദുരിതത്തിന്റെ കാരണം കണ്ടെത്താൻ ബുദ്ധൻ തപസ്സു ചെയ്തു. ഒരുപാട് തപസ്സുചെയ്യുന്നത് ഇതാണ് ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യം എന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ഒരു പാട് തപസ്സുകൊണ്ട് ഉത്തരം കിട്ടുമെന്ന് കാണിച്ചാൽ, ഉത്തരത്തിന് ഭക്തർ വളരെ ശ്രദ്ധ നൽകും- അത് (ഉത്തരം) ആഗ്രഹമാണ് (desire). അവൻ ദൈവമാണോ അല്ലയോ എന്ന് തിരിച്ചറിയുന്നത് അവതാരത്തിന്റെ പരിപാടിയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. യഥാർത്ഥ വിനോദത്തിനായി രാമൻ (മനഃപൂർവ്വം, willingly) അജ്ഞതയാൽ മൂടപ്പെട്ടിരുന്നു (രാമൻ എന്നാൽ ശരിക്കും രസിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന, Rama means really entertained) അതേസമയം കൃഷ്ണൻ ഒരു കുഞ്ഞായിരിക്കുമ്പോൾത്തന്നെ നിരവധി അത്ഭുതങ്ങൾ ചെയ്യുന്ന ദൈവമായി സ്വയം അറിഞ്ഞു.

[d) എന്തുകൊണ്ടാണ് ആത്മാക്കൾ കലങ്ങൾ? കലത്തിൽ തൊടുന്നതുപോലെ നമുക്ക് ആത്മാവിനെ തൊടാൻ കഴിയുമോ? പല കാരണങ്ങളാൽ എനിക്ക് ഉത്തരങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല.]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ആത്മാവിനെ കലമായി (pot) പറയുന്നില്ല. ശരീരത്തെ കലം എന്നും കലത്തിലെ സ്പേസ് (space) ആത്മാവിനോട് ഉപമിച്ചെന്നും പറയുന്നു. ആത്മാവ് (ആത്മ, aatma) നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജവും (inert energy) വ്യക്തിഗത ആത്മാവ് (ജീവ, jiiva) മസ്തിഷ്ക-നാഡീവ്യൂഹം എന്ന ഒരു പ്രത്യേക സംവിധാനത്തിൽ ആത്മാവിന്റെ പ്രവർത്തനത്തിലൂടെ സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുന്ന അവബോധമാണ് (awareness). ഊർജ്ജത്തെ സ്പർശിക്കാൻ കഴിയില്ല, അതേസമയം ദ്രവ്യത്തെ സ്പർശിക്കാൻ കഴിയും. ശരീരത്തെ (കുടം, pot) സ്പർശിക്കാം എന്നാൽ ആത്മാവിനെ (space) തൊടാനാവില്ല. അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകർ ഈ ഉദാഹരണം ഉപയോഗിച്ച് കലത്തിലെ സ്പേസിനെ ആത്മാവായും ബാഹ്യമായ അനന്തമായ സ്പേസിനെ ദൈവമായും താരതമ്യം ചെയ്യുന്നു. നിങ്ങൾക്ക് സദ്ഗുരുവിലോ ഗുരുവിലോ വിശ്വാസമില്ലാത്തതിനാൽ നിങ്ങൾക്ക് ഉത്തരങ്ങൾ അറിയില്ല. സദ്ഗുരുവിന്റെയോ ഗുരുവിന്റെയോ (ആചാര്യവാൻ പുരുഷോ വേദം, തമേവാഭിഗച്ഛേത്... ശ്രോത്രിയം ബ്രാഹ്മണിഷ്ഠം, Ācāryavān puruṣo veda, tamevābhigacchet… śrotriyaṃ Brahmaniṣṭham) സഹായത്തോടെ ഒരു ആത്മാവിന് യഥാർത്ഥ ആത്മീയ ജ്ഞാനം (the true spiritual knowledge) അറിയാൻ കഴിയുമെന്ന് വേദം പറയുന്നു. ആത്മീയ ജ്ഞാനം (ഗുരുമേവാഭിഗച്ഛേത്, Gurumevābhigacche) അറിയാൻ ഗുരു ആവശ്യമാണെന്ന് വേദം പറയുന്നു, വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥം ഒരു പാഠപുസ്തകമായി ആവശ്യമാണെന്ന് ബ്രഹ്മസൂത്രം പറയുന്നു (ശാസ്ത്രയോണിത്വാത്, Śāstrayonitvāt). നിങ്ങളുടെ ഗുരുവായി വേദപണ്ഡിതനെ സമീപിച്ചാൽ ആദ്യം നിങ്ങളുടെ അജ്ഞത പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതാകും. ജ്ഞാനം കേൾക്കുമ്പോൾ സ്വയം അഹങ്കാരമില്ലാതെ സംശയങ്ങൾ തീർക്കുക. നിങ്ങളുടെ സംശയങ്ങൾ ഗുരുവിനോട് വ്യക്തമാക്കണമെന്ന് ഗീത പറയുന്നു (ഉപദേക്ഷ്യന്തി തേ ജ്ഞാനം..., Upadekṣyanti te jnānam…). അജ്ഞത ബിപിയും (BP) അഹങ്കാരം ഷുഗറുമാണ് (Sugar). വ്യക്തിക്ക് അജ്ഞതയില്ലാതെ അഹംബോധമുണ്ടെങ്കിൽ (ego without ignorance) അല്ലെങ്കിൽ അഹംഭാവമില്ലാതെ അജ്ഞതയുണ്ടെങ്കിൽ, അത് ഒരൊറ്റ രോഗത്തിന്റെ ചികിത്സയാണ്, അത് വളരെ എളുപ്പമാണ്. ബിപിയും ഷുഗറും ഒരുമിച്ച് നിലനിൽക്കുകയാണെങ്കിൽ, ചികിത്സ വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. ഒരു പണ്ഡിതന് അജ്ഞതയില്ല, എന്നാൽ ജ്ഞാനത്തിന്റെ അഹംഭാവം ഉണ്ടായിരിക്കാം. അറിവില്ലാത്ത ഒരു വ്യക്തിക്ക് അറിവിന്റെ അഹംഭാവമില്ല, എന്നാൽ അറിവിന്റെ അജ്ഞതയുണ്ട്. ഇവ രണ്ടു പേരോടും വളരെ നന്നായി പ്രസംഗിക്കാം. ചികിത്സ-പ്രബോധനത്തിൽ (treatment-preaching) പകുതി ജ്ഞാനവും പകുതി അഹംബോധവും (half ego) വളരെ അപകടകരമാണ്. ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ കാരണം അറിയാൻ ഒരാൾ സ്വയം വിശകലനം ചെയ്യണം. ആത്മവിശകലനത്തിന് (Self-analysis) ഈഗോയുടെ പൂർണമായ ഉന്മൂലനം ആവശ്യമാണ്. നിറഞ്ഞ പാത്രവും ഒഴിഞ്ഞ പാത്രവും ശബ്ദമുണ്ടാക്കില്ല, പകുതി നിറഞ്ഞ പാത്രം മാത്രമേ ശബ്ദമുണ്ടാക്കൂ. നിങ്ങൾ വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥങ്ങളും ഗുരുക്കന്മാരും സ്വീകരിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നില്ല, അതേ സമയം, ജിദ്ദു കൃഷ്ണ മൂർത്തിയുടെ (Jiddu Krishna Murthy) തത്ത്വചിന്തയെ പിന്തുടർന്ന് സ്വയം സത്യം അറിയാൻ നിങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. പാഠപുസ്തകങ്ങളുടെയും അദ്ധ്യാപകരുടെയും സഹായമില്ലാതെ ബിരുദം നേടിയ ആരെങ്കിലും ഉണ്ടോ?

[ഇ) എല്ലാ ഗുരുക്കന്മാരും സദ്ഗുരുമാരും ഞാൻ ആരാണ് (who am I) എന്ന ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കുന്നു, അതേ പാത പിന്തുടരുന്നത് ശരിയല്ലേ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- എല്ലാ ഗുരുക്കന്മാരും സദ്ഗുരുമാരും ഞാൻ ആരാണ് എന്ന ചോദ്യം ചോദിക്കാറില്ല. ഞാൻ ആരാണെന്ന് അദ്വൈത അനുയായികൾ മാത്രമേ അന്വേഷിക്കൂ. അദ്വൈതം, വിശിഷ്ടാദ്വൈത, ദ്വൈത ദർശനങ്ങൾ (Advaita, Vishishtaadvaita, Dvaita philosophies) പിന്തുടരുന്ന നിരവധി ഗുരുക്കന്മാരുണ്ട്, അവരുടെ അനുയായികൾ ഈ ചോദ്യം ഒരിക്കലും ഉന്നയിക്കുന്നില്ല, കാരണം അവർക്ക് നന്നായി അറിയാം ആത്മാവ് ദൈവമല്ലെന്ന്. നിങ്ങൾ ശേഖരിക്കുന്ന എല്ലാ വിവരങ്ങളും തീർത്തും തെറ്റാണ്, ഇതാണ് ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിൽ നിങ്ങൾക്ക് വ്യക്തതയില്ലായ്മയ്ക്ക് കാരണം. അദ്വൈത സ്ഥാപകനായ ശങ്കരൻ പോലും, ഉരുക്കിയ ഈയം കുടിച്ച്, ദൈവമാണെങ്കിൽ അത് കുടിക്കാൻ ശിഷ്യന്മാരോട് ആവശ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ട്, ഓരോ ആത്മാവും ദൈവമല്ലെന്ന് പ്രായോഗികമായി തെളിയിച്ചു. പിന്നെ എന്തിനാണ് ശങ്കരൻ മോനിസം (Monism) സ്ഥാപിച്ചത്, അതായത് ഓരോ ആത്മാവും ദൈവമാണ് എന്ന്. നമ്മൾ എപ്പോഴും ശങ്കരൻ പറഞ്ഞതിലാണ് ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്, എന്തുകൊണ്ടാണ് ശങ്കരൻ ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞത് എന്ന് ചിന്തിക്കുന്നില്ലേ?

ശങ്കരൻ ഭൂമിയിൽ എത്തിയപ്പോൾ ഈ ഭൂമി ബുദ്ധമതക്കാരെയും പൂർവമീമാംസക്കാരെയും (Buddhists and Purvamiimaamsakaas) പോലെയുള്ള നിരീശ്വരവാദികളാൽ നിറഞ്ഞിരുന്നു. നിരീശ്വരവാദി ഒരിക്കലും താനല്ലാത്ത ഒരു ശ്രേഷ്ഠമായ ദൈവത്തിന്റെ അസ്തിത്വത്തോട് യോജിക്കുകയില്ല (100% ഈഗോ). നിരീശ്വരവാദികളോട് "നീയാണ് ദൈവം" (“you are God”) എന്ന് പറയേണ്ടത് നിർബന്ധമാണ്. ഈ ഒരു വഴിയല്ലാതെ നിരീശ്വരവാദികൾ നിങ്ങളുടെ വാക്കുകൾ കേൾക്കാൻ മറ്റൊരു മാർഗവുമില്ല. അതിനാൽ, നിരീശ്വരവാദിയോട് ദൈവത്തിന്റെ അസ്തിത്വത്തെ അംഗീകരിക്കാൻ മൂന്ന് പ്രസ്താവനകൾ പറയാൻ ശങ്കരൻ നിർബന്ധിതനായി. i) നിങ്ങൾ ദൈവമാണ്, ii) നിങ്ങൾ ഉണ്ട്, iii) അതിനാൽ, ദൈവം ഉണ്ട് ( i) You are God, ii) You exist and iii) Hence, God exists). ഇപ്പോൾ നിരീശ്വരവാദി പറഞ്ഞു, ദൈവം ഉണ്ട് (കാരണം താൻ ഉണ്ട്, താൻ ദൈവമാണ്). ഇപ്പോൾ നിരീശ്വരവാദി ശങ്കരനോട് ചോദിച്ചു, "ഞാൻ ദൈവമാണെങ്കിൽ, ദൈവം സൃഷ്ടിക്കുകയും നിയന്ത്രിക്കുകയും സൃഷ്ടിയെ ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ എന്തുകൊണ്ടാണ് എനിക്ക് വളരെ ചെറിയ അത്ഭുതശക്തി പോലും ലഭിക്കാത്തത്?" ശങ്കരൻ പറഞ്ഞു, "നിങ്ങളെ പ്രായോഗികമായി ദൈവമായി രൂപാന്തരപ്പെടുത്താൻ നിങ്ങളുടെ മനസ്സ് ശുദ്ധമല്ല, അതിനാൽ, മാനസിക ശുദ്ധി ലഭിക്കാൻ നിങ്ങൾ ദൈവത്തെ ഭക്തിയോടെ ആരാധിക്കണം". ഇപ്പോൾ, നിരീശ്വരവാദി-പരിവർത്തിത-ദൈവവിശ്വാസി (the atheist-converted-theist) ദൈവഭക്തനായി (ഈ ഭക്തിയാൽ, അവന്റെ അഹംഭാവം 50% ആയി കുറഞ്ഞു). അപ്പോൾ രാമാനുജ (Ramanuja) ഭക്തിയിൽ ഊന്നിപ്പറയുകയും ശിഷ്യൻ ദൈവത്തിന്റെ ഭാഗമാണെന്നും പൂർണദൈവമല്ലെന്നും ശിഷ്യനെ ആശ്വസിപ്പിച്ചു. കുറഞ്ഞത് ദൈവത്തിന്റെ ഭാഗമാകാൻ, ഭക്തൻ തന്റെ ഭക്തി തുടർന്നു (അവന്റെ അഹംഭാവം 0% ആയി കുറഞ്ഞു).

അപ്പോൾ, മാധവൻ (Madhva) പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട് ഭക്തനോട് പറഞ്ഞു, ദൈവം ആത്മാവിൽ നിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തനാണെന്നും ആത്മാവ് എല്ലായ്പ്പോഴും ദൈവത്തിന്റെ ദാസനായിരിക്കണം എന്നും. ദൈവത്തിന്റെ മനുഷ്യാവതാരത്തെ (രാമനെ) സേവനത്തോടും ത്യാഗത്തോടും കൂടി ആരാധിച്ച ഹനുമാനെ അദ്ദേഹം ദേവനായി നിലനിർത്തി. 100% അഹംഭാവമുള്ള നിരീശ്വരവാദിയെ 0% അഹംഭാവമുള്ള നിരീശ്വരവാദിയാക്കി മാറ്റാനുള്ള മൂന്ന് ദൈവിക പ്രസംഗകരുടെ ക്രമാനുഗതമായ പരിശീലനമാണിത്, അങ്ങനെ അവർ എന്നേക്കും ദൈവത്തിന്റെ ദാസനായി തുടരുന്നു, അങ്ങനെ ഒരു ദിവസം ദൈവം അവനുമായി ലയിച്ച് അവനെ ദൈവമാക്കും. മനുഷ്യ രൂപത്തിൽ രാമന്റെ സ്ഥിരം സേവകനായ ഹനുമാൻ ദൈവമായി. ‘ഓരോ ആത്മാവും ദൈവമാണ്’ അത് പ്രളയമാണ് (flood) (മോണിസം, Monism). ‘ഒരു ആത്മാവും ദൈവമല്ല’ എന്നത് വരൾച്ചയാണ് (drought). വളരെ ചുരുക്കം ചിലർ ദൈവാഭിലാഷത്താൽ ദൈവമായിത്തീരുന്നു (രാമനെയും പരശുരാമനെയും പോലെ ഒരേസമയം അവതാരങ്ങൾ സാധ്യമാണ്) എന്നതാണ് മധ്യ സുവർണ്ണ പാത (middle golden path). മോണിസത്തിലേക്കുള്ള ആകർഷണം വളരെ ശക്തമാണ്, കാരണം നിങ്ങൾ ഇതിനകം ദൈവമാണെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ടതിനാൽ നിങ്ങൾ ആ വിവരം അറിഞ്ഞാൽ മാത്രം മതി. നിങ്ങൾക്ക് ഒരു കോടി ലോട്ടറി ലഭിച്ചു, നിങ്ങൾ ഒരു ശ്രമവും നടത്താതെ ബാങ്കിൽ നിന്ന് പിൻവലിക്കണം. ഇന്ന് അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകരായി നാം കാണുന്ന ചിലരെ ഈ അത്യാഗ്രഹ ആകർഷണം നശിപ്പിച്ചു. ദൈവം ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ ഏകത്വം (Monism) സാധ്യമാണ് (ഈശ്വരാനുഗ്രഹദേവ, പുംസമദ്വൈത വാസനാ, Īśvarānugrahādeva, puṃsāmadvaita vāsanā). നിങ്ങൾ ഇതിനകം ദൈവമല്ല, പക്ഷേ, ദൈവം ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ നിങ്ങൾക്ക് ദൈവമാകാനും ഈ ലോകത്തിന്റെ ചില ക്ഷേമത്തിനായി നിങ്ങളോട് ലയിക്കാനും നിങ്ങൾക്ക് അവസരമുണ്ട്, നിങ്ങൾ എല്ലായ്പ്പോഴും ദൈവമാകാനുള്ള ആഗ്രഹമില്ലാതെ അവിടുത്തെ ദാസനായി തുടരുകയാണെങ്കിൽ.

[f) ദൈവവുമായി ബന്ധപ്പെടാൻ കഴിയുമ്പോൾ ഞാൻ എന്തിന് പുരോഹിതനോട് പ്രാർത്ഥിക്കണം എന്നതാണ് അങ്ങയോടും എന്നോടുമുള്ള എന്റെ ചോദ്യം. എന്നെ ദൈവത്തിലേക്ക് നയിക്കാൻ എനിക്ക് ഒരു പുരോഹിതനെ വേണം. എല്ലാ ആത്മാവും ദൈവമല്ല - അർത്ഥമാക്കുന്നത്, എല്ലാവർക്കും സത്യത്തെക്കുറിച്ച് ബോധമില്ല, ഒരു ദശലക്ഷത്തിൽ 1 പേർക്ക് മാത്രമേ ആത്മസാക്ഷാത്കാരം (self-realisation) ഉണ്ടാകൂ, ഞങ്ങൾ അവരെ പുനർജന്മ ആത്മാക്കൾ (reincarnated souls) എന്ന് വിളിക്കുന്നു, എന്തുകൊണ്ട് നമ്മൾ അത് പിന്തുടരുകയും ആ 1 ആയിത്തീരുകയും ചെയ്യുന്നില്ല?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- അടിസ്ഥാനപരമായ തെറ്റ്, സത്യമല്ലാത്തതിനെ നിങ്ങൾ സത്യമായി കണക്കാക്കുകയും സത്യത്തെ നേടാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ ആ സത്യത്തിന്റെ അജ്ഞതയായി അനുഭവപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു! ഇത് കള്ള പൂക്കളുടെ മാലയാണ്. ഗുരുവിന്റെ സഹായമില്ലാതെ ആർക്കും സത്യം അറിയാൻ കഴിയില്ല. ഈ ആശയം ലോകത്തിന് പ്രബോധനം ചെയ്യുന്നതിനായി, രാമൻ പോലും ഗുരു വസിഷ്ഠന്റെ (Guru Vashishtha) ശിഷ്യനായിത്തീർന്നു, ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ ഗുരു സാന്ദിപാനിയുടെ (Guru Saandiipani) ശിഷ്യനായി. ആത്മാവിനെ പൊതിഞ്ഞിരിക്കുന്ന അത്യധികം കഠിനമായ ഈഗോ (highly concentrated ego) ആത്മാവിനെ ഇങ്ങനെ ചിന്തിക്കാൻ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥങ്ങളെയും ഗുരുക്കന്മാരെയും നിരസിക്കാൻ രാമനെക്കാളും കൃഷ്ണനെക്കാളും നിങ്ങൾ വലിയവനാണോ? ഇത് തിമിരം പോലെ കണ്ണുകളെ മൂടുന്ന ഭ്രാന്താണ്! മോനിസത്തിന്റെ പ്രചാരകനായ ശങ്കരന്റെ പോലും ഗുരു ഗോവിന്ദ ഭഗവത്പാദരായിരുന്നു (Govinda Bhagavatpaada).

[ജി) ഗുരുക്കൾ ജന്മ ജന്മാന്തരം മാറുന്നു, എന്നാൽ സത്യാന്വേഷണം ആത്മാവിൽ നിലനിൽക്കുന്നു, അങ്ങ് സമ്മതിക്കുന്നില്ലേ? അപ്പോൾ ആരാണ് സത്യം?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ഹിന്ദുമതപ്രകാരം മനുഷ്യ ജന്മം വളരെ വിരളമാണ്. മനുഷ്യജന്മം നേടുക, മോക്ഷത്തിനായി ആഗ്രഹിക്കുക, യഥാർത്ഥ സദ്ഗുരുവിനെ തെരഞ്ഞെടുക്കുക എന്നിവ വളരെ അപൂർവമായ നേട്ടങ്ങളാണ് (മനുഷ്യത്വ മുമുക്ഷുത്വം, മഹാപുരുഷ സംസ്‌രയഃ, ദുർലഭം ത്രയമേവിതത്— ശങ്കരൻ, Manuṣyatvaṃ mumukṣutvam, Mahaāpuruṣa saṃśrayaḥ, durlabhaṃ trayamevaitat— Shankara). മറ്റു മതങ്ങൾ പറയുന്നത് മനുഷ്യ ജന്മം ഒരിക്കൽ മാത്രമേ ഉണ്ടാകൂ എന്നും അത് അന്തിമമാണെന്നും. അങ്ങനെയിരിക്കെ, ഓരോ ജന്മത്തിലും മനുഷ്യജന്മങ്ങളുടെ ഒരു പരമ്പരയെ കുറിച്ചും ഗുരുവിനെ മാറ്റുന്നതിനെ കുറിച്ചും ചിന്തിക്കുന്നത് വിഡ്ഢിത്തമല്ലേ. ഈ മനുഷ്യ ജന്മത്തിൽ തന്നെ നാം സദ്ഗുരുവിനെ പിടികൂടി മോക്ഷം പ്രാപിക്കണം.

[h) എന്റെ ചോദ്യങ്ങൾ വിചിത്രമാണ്. പ്രാക്ടീസ് വഴി എന്നിക്കു അവയുടെ ഉത്തരങ്ങൾ അറിയാം. എന്നാൽ അവ വിവരങ്ങൾ മാത്രമാൺ, ഞാൻ സത്യം അനുഭവിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു.]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- നിങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം വടക്കുള്ള കാശിയാണ് (kasha). നിങ്ങൾ തെക്കോട്ട് യാത്ര ചെയ്ത് ചെന്നൈയിൽ (Chennai) എത്തുകയാണ്. നിങ്ങളുടെ പാതയെക്കുറിച്ച് നിങ്ങൾക്ക് ഉറപ്പുണ്ട്, കാശിയിലെത്താൻ ഞാൻ നിങ്ങളെ സഹായിക്കണമെന്ന് നിങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ പാത മാറ്റില്ല, ലക്ഷ്യം എതിർവശത്താണ്. നിങ്ങൾക്ക് ഈശ്വരനെ (കാശി) അനുഭവിക്കണം, എന്നാൽ നിങ്ങൾക്ക് സ്വയം ദൈവമെന്നു കരുതി (ചെന്നൈ) ദൈവത്തെ അനുഭവിക്കണം പക്ഷേ, ഹനുമാനും ഋഷിമാരും (ഗോപികമാരും) സത്യമറിയാത്ത അജ്ഞരാണെന്നും തനിക്കു പുറത്ത് രാമനേയും കൃഷ്ണനേയും ദൈവമായി ആരാധിച്ചുവരുന്നുവെന്നും നിങ്ങൾ കരുതുന്നു. അങ്ങനെയെങ്കിൽ ചെന്നൈയിലെ കടൽ ഗംഗാ നദിയായും അണ്ണാദുരൈയുടെ ശവകുടീരം ശിവക്ഷേത്രമായും കരുതുകയേ വഴിയുള്ളൂ! അതുപോലെ, നിങ്ങളുടെ അവബോധത്തെ (ഭക്ഷണം നൽകിയില്ലെങ്കിൽ മരിക്കുന്ന) ആത്യന്തിക ദൈവമായി കണക്കാക്കാനും സന്തോഷവാനായിരിക്കാനും ഞാൻ നിങ്ങളെ ഉപദേശിക്കും! ഹനുമാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണ്, ഗോപികമാർ പുനർജനിച്ച ഋഷിമാരാണ് (reborn sages), അവർ സത്യത്തെക്കുറിച്ച് അജ്ഞരാണെന്നും അതിനാൽ സ്വയം ദൈവമാകാൻ സ്വയം അന്വേഷിച്ചില്ലെന്നും നിങ്ങൾ പറയുന്നു. ഈ ആത്മയോഗ (Aatma yoga)  പഠിപ്പിക്കാൻ ഗോപികമാരുടെ അടുത്തേക്ക് പോയ ഉദ്ധവൻ (Uddhava), കൃഷ്ണനോടുള്ള ഗോപികമാരുടെ പാരമ്യത്തിലെ ഭക്തി കണ്ട് ഒരു ഭ്രാന്തൻ കൃഷ്ണഭക്തനായി (a mad devotee of Krishna) മടങ്ങി.

ഈ ലക്ഷ്യത്തിനു വേണ്ടി മാത്രമാണ് നിങ്ങളെ ആത്മീയമായി സഹായിക്കാൻ ഞാൻ ഈ ഭൂമിയിൽ ഇറങ്ങിയതു മുതൽ ഞാൻ ഈ കഷ്ടപ്പാടുകളെല്ലാം ഏറ്റെടുത്തു.  പ്രബോധനത്തിലൂടെ അർജുനനെ മാറ്റുന്നതിൽ ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ വിജയിച്ചതിനാൽ ഞാൻ വിജയിക്കുകയോ പരാജയപ്പെടുകയോ ചെയ്യാം, എന്നാൽ അതേ പ്രബോധനത്തിലൂടെ കൗരവരെ മാറ്റുന്നതിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. മഴ ഒന്നുതന്നെയാണ്, പക്ഷേ മണ്ണിന്റെ ഫലഭൂയിഷ്ഠതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി, ഫലം (വിള, crop) കാണുന്നു. മുകളിൽ നൽകിയിരിക്കുന്ന എന്റെ ഉപദേശങ്ങൾ കഠിനമാണ്, കാരണം അവ തികഞ്ഞ സത്യമാണ്. നിങ്ങളെ ദ്രോഹിക്കുന്ന മധുരോപദേശം നിങ്ങൾക്ക് വേണമെങ്കിൽ, നിങ്ങളുടെ ഹ്രസ്വമായ മനുഷ്യജീവിതം മുഴുവൻ നിങ്ങളുടെ ആത്മാവിൽ ദൈവത്തെ അന്വേഷിക്കാൻ നിങ്ങൾ ചെലവഴിക്കണമെന്നാണ് എന്റെ മധുരമുള്ള ഉപദേശം.