ശ്രീ ഹ്രുഷികേഷിന്റെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക് സ്വാമി ഉത്തരം നൽകുന്നു

[Translated by devotees of Swami]

1. ലൗകിക പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കായി ഒരു ഭക്തൻ അവതാരത്തിലേക്ക് കൈനീട്ടുന്നത് ന്യായമാണോ?

[ശ്രീ ഹ്രുഷികേശ് പുടിപെട്ടി ചോദിച്ചു: പ്രിയ സ്വാമി, താഴെ കൊടുത്തിരിക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം നൽകാൻ എന്നെ സഹായിക്കണമെന്ന് ഞാൻ അങ്ങയോടു അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. മനുഷ്യാവതാരം മനുഷ്യശരീരത്തിന്റെ പ്രകൃതി നിയമങ്ങൾ പാലിക്കുമെന്ന് അങ്ങയുടെ ഒരു പ്രഭാഷണത്തിൽ ഞാൻ വായിച്ചിട്ടുണ്ട്. മനുഷ്യാവതാരത്തിനും ജനനം, വിശപ്പ്, ഉറക്കം, ലൈംഗികത, രോഗം, മരണം എന്നിവയുണ്ട്. കൂടാതെ, മനുഷ്യാവതാരം തന്റെ ഭക്തരുടെ രോഗങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കുകയും അവർക്കുവേണ്ടി തുടർച്ചയായി കഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നതായി ഞാൻ വായിക്കുന്നു.

ലളിതമായ ലൗകിക പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കായി അവതാരത്തിലേക്ക് എത്തിച്ചേരുന്നത് ഭക്തരുടെ ഭാഗത്തുനിന്ന് ന്യായമാണോ? ഇതിനെക്കുറിച്ച് ചർച്ച ചെയ്യാൻ ശരിക്കും ഫോണിൽ വിളിക്കുകയോ മനുഷ്യാവതാരത്തെ നേരിട്ട് കാണുകയോ ചെയ്യേണ്ടതുണ്ടോ? മനുഷ്യാവതാരം മനുഷ്യരൂപത്തിലുള്ള ദൈവമാണെന്ന് വളരെ വ്യക്തമാണ്, കാരണം അവൻ സർവ്വശക്തനും ഭക്തന്റെ പ്രശ്നത്തെക്കുറിച്ച് എല്ലാം അറിയുന്നു.]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- നിങ്ങൾ പറഞ്ഞത് ശരിയാണ്, പക്ഷേ, മനുഷ്യരിൽ ഭൂരിഭാഗം ആളുകൾക്കും അവനെ ബന്ധപ്പെടുകയും അവനോടു വിശദീകരിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോൾ സംതൃപ്തി ലഭിക്കുന്നു എന്നതാണ്. മനുഷ്യാത്മാക്കളുടെ ഏറ്റവും സാധാരണമായ അടിസ്ഥാന തലമാണിത്.

2. സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ എങ്ങനെ അസ്തിത്വവും അസ്തിത്വമില്ലായ്മ്മയും പ്രയോഗിക്കാൻ കഴിയും?

[സങ്കൽപ്പിക്കാനാകാത്ത ദൈവം സൃഷ്ടിയുടെ എല്ലാ തത്വങ്ങൾക്കും സങ്കൽപ്പങ്ങൾക്കും നിയമങ്ങൾക്കും അതീതനായിരിക്കുമ്പോൾ, അസ്തിത്വവും അസ്തിത്വമില്ലായ്മ്മയും സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവത്തിന് ബാധകമാകുകയും സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവം ഉണ്ടെന്ന്, നമുക്ക് എങ്ങനെ പറയാൻ കഴിയും?, കാരണം ഈ ആശയം സൃഷ്ടിയുടെ ആശയമാണ്. അങ്ങയുടെ ദിവ്യ പാദങ്ങളിൽ, ഹ്രുഷികേശ്]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരേയൊരു വിവരം അവൻ ഉണ്ടെന്ന് ഉള്ളതാണ് എന്ന്   വേദം പറയുന്നു (അസ്തിത്യേവോപലബ്ധവ്യഃ, Astītyevopalabdhavyaḥ). അനുമാനത്തിന്റെ (Inference)  അധികാരം (authority) കാരണം ഇത് സാധുവാണ്. അത്ഭുതങ്ങൾ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത സംഭവങ്ങൾ കാണുമ്പോൾ, അവയുടെ ഉറവിടം, സങ്കൽപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്ത ദൈവമാണെന്നു അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു. അനുമാനം എന്നത് പ്രത്യക്ഷബോധത്തിന്റെ (perception) തുല്യ പദവിയാണ്. അറിവിന്റെ ആറ് അധികാരികൾക്കിടയിൽ പ്രത്യക്ഷബോധവും അനുമാനവും പൊതുവെ സ്വീകാര്യമായ അധികാരങ്ങളാണെന്ന് യുക്തിയുടെ എല്ലാ പണ്ഡിതന്മാരും സമ്മതിച്ചു.

3. ഹനുമാൻ പരമശിവനല്ലാതെ മറ്റാരുമല്ല എന്ന വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥത്തിൽ നിന്ന് ദയവായി ഒരു പരാമർശം നൽകാമോ?

[ശ്രീ ഹ്രുഷികേശ് ചോദിച്ചു: പ്രിയ സ്വാമി, ചുവടെയുള്ള ചോദ്യങ്ങൾക്ക് ഉത്തരം നൽകാനുള്ള എന്റെ അഭ്യർത്ഥന ദയവായി പരിഗണിക്കണമെന്ന് ഞാൻ അങ്ങയോട് അഭ്യർത്ഥിക്കുന്നു. മധ്വാചാര്യരുടെ തത്ത്വചിന്തയിൽ, ഹനുമാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണെന്ന് പരാമർശിക്കുന്നില്ല. ഹനുമാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണെന്ന് അങ്ങയുടെ രചനകളിൽ പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഹനുമാൻ പരമശിവനല്ലാതെ മറ്റാരുമല്ല എന്ന വിശുദ്ധ ഗ്രന്ഥത്തിൽ നിന്നുള്ള ഒരു റഫറൻസ് നൽകി ഞങ്ങളെ സഹായിക്കാമോ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ത്യാഗരാജന്റെ ഒരു ഗാനത്തിൽ പരമശിവൻ ഹനുമാൻ ആയി അവതാരമെടുത്തതായി പറയുന്നുണ്ട്. ശ്രീരാമനും ഹനുമാനുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയത്തിൽ ത്യാഗരാജനേക്കാൾ മികച്ച ഭക്തൻ ആരുണ്ട്?

4. വിവാഹിതനായ ഒരാൾ രണ്ടാം വിവാഹത്തിന് പോയാൽ, ഇത് അവിഹിത ലൈംഗികതയുടെ വിഭാഗത്തിൽ പെടുമോ?

[വിവാഹിതനായ ഒരു വ്യക്തി സ്ത്രീ/പുരുഷൻ തന്റെ ജീവിതപങ്കാളിയുടെ അനുമതിയില്ലാതെ രണ്ടാം വിവാഹത്തിന് പോകുകയും, രഹസ്യമായി വിവാഹം കഴിക്കുകയും രഹസ്യമായി ബന്ധം നിലനിർത്തുകയും ചെയ്യുന്നു എന്ന് കരുതുക. ഇത് അവിഹിത ലൈംഗികതയുടെ വിഭാഗത്തിൽ വരുമോ? ഈ കേസിൽ എന്തെങ്കിലും പാപം ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടോ? എന്റെ ധാരണയനുസരിച്ച്, അവന്റെ/അവളുടെ പങ്കാളിയെ വേദനിപ്പിക്കാൻ അവസരമുണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ പാപം ബാധകമാകൂ. ഇവിടെ മേൽപ്പറഞ്ഞ സാഹചര്യത്തിൽ, ബന്ധം രഹസ്യമായിരിക്കുമ്പോൾ, അവന്റെ/അവളുടെ പങ്കാളിക്ക് ക്ഷതം ഏൽക്കാനുള്ള സാധ്യതയില്ല. ദയവായി വിശദീകരിക്കുക.]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- യമധർമ്മരാജാവ് നരകത്തിൽ നടത്തുന്ന അന്വേഷണത്തിൽ ഒരു രഹസ്യവും ഉണ്ടായിരിക്കുകയില്ല. പാപങ്ങൾ അന്വേഷിക്കുകയും ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന അവനെ സംബന്ധിച്ച് നിങ്ങൾക്ക് ഒരു രഹസ്യവും സൂക്ഷിക്കാൻ കഴിയില്ല.

5. നീയില്ലാതെ ഞാൻ ഒരിക്കലും ഒന്നിലും വിജയിക്കില്ലെന്ന് ഞാൻ മനസ്സിലാക്കി. ഈ പ്രക്രിയയിൽ എന്റെ ശ്രമം എവിടെയാണ്?

[അങ്ങല്ലാതെ ഈ ജീവിതത്തിൽ ഞാൻ ഒരിക്കലും വിജയിക്കില്ല എന്ന് ഈ ജീവിതത്തിൽ അങ്ങ് തന്ന എല്ലാ അനുഭവങ്ങളിൽ നിന്നും ഞാൻ മനസ്സിലാക്കി. എല്ലാ ആത്മാക്കൾക്കും ഞാൻ ഉപയോഗശൂന്യനാണെന്ന് ഞാൻ മനസ്സിലാക്കി, ഞാൻ ഒന്നിനും യോഗ്യനല്ലെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞു, ഞാൻ ചെയ്യുന്ന എല്ലാ കാര്യങ്ങളിലും അങ്ങയുടെ പൂർണ്ണമായ കൈയില്ലാതെ ഞാൻ തന്നെ അതിജീവിക്കാൻ മറ്റൊരു മാർഗവുമില്ല. എല്ലാ ദിവസവും ഞാൻ എന്റെ ജോലി ചെയ്യാൻ എന്റെ ജോലിസ്ഥലത്ത് പോകുന്നു, എന്നാൽ ഓരോ ദിവസവും അങ്ങ് ആ  ജോലി ചെയ്യുന്നുണ്ടെന്നും അതുവഴി എനിക്ക് ശമ്പളം ലഭിക്കുന്നുണ്ടെന്നും വ്യക്തമാണ്. എന്റെ കഴിവ് കൊണ്ടോ പ്രയത്നം കൊണ്ടോ എനിക്ക് ഒരു ജോലിയും ലഭിക്കുമായിരുന്നില്ല. ഈ സമ്പൂർണ്ണ പ്രക്രിയയിൽ എന്റെ ശ്രമം എവിടെയാണെന്ന് എനിക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല? ആത്മാവിൽ നിന്നുള്ള പരിശ്രമം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന എന്തെങ്കിലും ഉണ്ടോ എന്ന് എനിക്ക് സംശയമുണ്ട്?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- നിങ്ങളുടെ വിനയവും ഈശ്വരനോടുള്ള ഭക്തിയും കൊണ്ടാണ് നിങ്ങൾ ഇങ്ങനെ ചിന്തിക്കുന്നത്. നിങ്ങൾ സന്നിഹിതരായിരിക്കുകയും ജോലി ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നില്ലെങ്കിൽ, ദൈവത്തിന്റെ കൃപ നിങ്ങളുടെമേൽ വീഴുകയില്ല. ആത്മാവ് അതിന്റെ കർത്തവ്യം ചെയ്യണം, എല്ലാം ദൈവകൃപയ്ക്ക് വിട്ടു കൊടുത്തു  മടിയനായിരിക്കരുത്.

6. മദ്യവും സിഗരറ്റും ഉപയോഗിക്കാനുള്ള ശരിയായ മാർഗം എന്താണ്?

[അങ്ങയുടെ ചില രചനകളിൽ ദൈവം എല്ലാം ഉല്‍കൃഷ്‌ടമായ രീതിയിൽ സൃഷ്ടിച്ചുവെന്ന് അങ്ങ് പറഞ്ഞു. എന്നിരുന്നാലും, അത് തെറ്റായ ദിശയിൽ ഉപയോഗിച്ചാൽ അത് പാപമായി മാറുന്നു. മദ്യം ദൈവം സൃഷ്ടിച്ചതിൻറെ കാരണം വ്യക്തമാക്കാമോ? മദ്യവും സിഗരറ്റും ഉപയോഗിക്കുന്ന ശരിയായ മാർഗ്ഗം എന്താണ്?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- മദ്യത്തിന്റെയും പുകയിലയുടെയും നേരിട്ടുള്ള ഉപയോഗം ആരോഗ്യത്തിന് വളരെ അപകടകരമാണ്, ഇത് നേരത്തെയുള്ള മരണത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. ചില മരുന്നുകളിൽ മദ്യം ഉപയോഗിക്കുന്നു. വ്രണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ബാഹ്യ മരുന്നായും പുകയില ഉപയോഗിക്കുന്നു. ശരിയായ രീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കുകയാണെങ്കിൽ, സൃഷ്ടിയുടെ ഓരോ ഇനവും മനുഷ്യാത്മാക്കളുടെ ആരോഗ്യത്തെ സഹായിക്കുന്നു.

7. ദൈവത്തിന് പ്രവൃത്തിയിൽ മാത്രം താൽപ്പര്യമുണ്ടെങ്കിൽ, ഈ അവതാരത്തിൽ അങ്ങയുടെ സന്ദേശങ്ങൾ നിവൃത്തിയിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്?

[ദൈവം എപ്പോഴും പ്രവൃത്തിയിൽ താൽപ്പര്യമുള്ളവനാണ്, എപ്പോഴും പ്രവൃത്തിയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നുവെന്ന് അങ്ങ് പറഞ്ഞു. നിവൃത്തിയെ ദൈവം നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തുന്നു, ഭക്തർ കണ്ടെത്തിയ പാതയാണ് നിവൃത്തി. അങ്ങ് ദൈവമാണ്. എന്തുകൊണ്ടാണ് ഈ അവതാരത്തിൽ അങ്ങയുടെ രചനകളും പ്രവൃത്തിയിലെന്നപോലെ നിവൃത്തിയിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. നിവൃത്തി, ഭക്തർ കണ്ടെത്തിയ വഴിയാകുമ്പോൾ, ആ വിഷയത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ച് എഴുതേണ്ടത് ഭക്തരാണ്, അല്ലേ?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ദൈവത്തിന് പ്രവൃത്തിയിൽ താൽപ്പര്യമുണ്ടെന്ന് ഞാൻ പറഞ്ഞപ്പോൾ, അതിനർത്ഥം പ്രവൃത്തിയുടെ നിയമങ്ങൾ നിർബന്ധമാണെന്നും ഏത് ലംഘനത്തിനും ദൈവം കഠിനമായ ശിക്ഷ നൽകുന്നുവെന്നുമാണ്. കോടതികൾ, ജയിലുകൾ, പോലീസ് സ്റ്റേഷനുകൾ മുതലായവയിലൂടെ നടപ്പിലാക്കുന്ന ഭരണഘടന പോലെയുള്ള ധാർമ്മിക ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ പറഞ്ഞിരിക്കുന്ന പ്രവൃത്തിയുടെ മാനദണ്ഡങ്ങൾ പാലിക്കാൻ ദൈവം എല്ലാ ആത്മാവിനെയും നിർബന്ധിക്കുന്നു. പ്രവൃത്തിയിൽ ദൈവത്തിന്റെ ഇഷ്ടം ഉദിക്കുന്നില്ല കാരണം അത് ബലം പ്രയോഗിച്ചുള്ള ഭരണഘടനയുടെ നിയമങ്ങൾ നടത്തുന്നത് പോലെയാണ്. നിവൃത്തിയെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഒരു ബലപ്രയോഗവുമില്ല, ഇതിനർത്ഥം നിവൃത്തിയെ ദൈവം ഇഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല എന്നല്ല. ആരെങ്കിലും ഒരാളെ സ്‌നേഹിച്ചാൽ ആ വ്യക്തി ദേഷ്യപ്പെടുകയും എതിർക്കുകയും ചെയ്യുമോ? ഭക്തരുടെ സ്നേഹത്തിൽ സത്യത്തെ പരീക്ഷിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി മാത്രമാണ് ദൈവം നിവൃത്തിയെ കഠിനമായ പരീക്ഷണങ്ങളിലൂടെ പ്രതിരോധിക്കുന്നത്. ഇവിടെ ഞാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് നിവൃത്തി പിന്തുടരുന്നില്ലെങ്കിൽ ദൈവം ആരെയും ശിക്ഷിക്കില്ല എന്നതാണ്. ദൈവത്തിന് സ്വയം ആരോടും താൽപ്പര്യമില്ല, എന്നാൽ, ഭക്തന്റെ യഥാർത്ഥ സ്നേഹത്തോട് പോലും പ്രതികരിക്കാത്ത ഒരു കല്ലാണ് അവൻ എന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല. കൂടാതെ, നിവൃത്തിയിൽ ലഭിക്കുന്ന ഫലം വളരെ ഉയർന്ന മൂല്യമുള്ളതാണെന്നത് തികഞ്ഞ സത്യമാണ്, അതേസമയം പ്രവൃത്തി ഒരു യാന്ത്രികവും പതിവുള്ളതുമായ കാര്യമാണ് (പ്രവൃത്തി രേഷ ഭൂതാനം, നിവൃത്തിസ്തു മഹ ഫല, Pravṛtti reṣā bhūtānām, Nivṛttistu mahā phalā). പ്രവൃത്തിയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഇനം നീതിയാണ്, നീതിക്ക് അതിൽ സ്നേഹത്തിന്റെ അംശമില്ല. ഗണിതം എന്ന വിഷയം പോലെയാണ് പ്രവൃത്തി. ആനന്ദം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന കവിതയുടെ വിഷയം പോലെയാണ് നിവൃത്തി. ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവൃത്തിയിലും പ്രണയമുണ്ട്. നിവൃത്തിയിൽ, സ്നേഹം ഒരു ബന്ധനത്തിൽ കേന്ദ്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു, അത് ദൈവത്തോട് മാത്രമുള്ളതാണ്. നിവൃത്തിയിലെ ബന്ധനം സത്യവും ശാശ്വതവുമാണ്, അതേസമയം ലൗകിക ബന്ധനങ്ങൾ താൽക്കാലികവും അടിസ്ഥാനപരമായി അയഥാർത്ഥവുമാണ്. ആത്മാവ് നിവൃത്തിയിൽ ശാശ്വതമായി രക്ഷിക്കപ്പെടുന്നു, എന്നാൽ പ്രവൃത്തിയിൽ സുരക്ഷിതത്വമില്ല. അതിനാൽ, ഭക്തർ നിവൃത്തി കണ്ടെത്തി, അത്തരം കണ്ടെത്തലും ദൈവത്തിന്റെ കൃപയാൽ മാത്രമാണ്.

8. അങ്ങയുടെ ജ്ഞാനം ചർച്ച ചെയ്യുന്നതിനായി ഞാൻ എന്റെ കുടുംബത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചാൽ അത് സ്വീകാര്യമാണോ?

[ഓരോ രാത്രിയും പുറത്ത് രുചികരമായ ഭക്ഷണം കഴിക്കാനും അങ്ങയുടെ ജ്ഞാനം മറ്റുള്ളവരുമായി ചർച്ച ചെയ്യാനും തോന്നുന്നതിനാൽ ഞാൻ വൈകി വീട്ടിലേക്ക് പോകും, ഓരോ ആഴ്ചയും പുതിയ ആരെയെങ്കിലും കണ്ടുമുട്ടുകയും ഈ മനോഹരമായ ജ്ഞാനം ചർച്ച ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന സമയങ്ങളുണ്ട്. ഭൗതികമായ ചർച്ചകൾ മാത്രം സംഭവിക്കുന്ന സമയങ്ങളുണ്ട്, ഓരോ വ്യക്തിയും വ്യത്യസ്തരായതിനാൽ എനിക്ക് കേൾക്കാതിരിക്കാൻ കഴിയില്ല. ഇക്കാരണത്താൽ എന്റെ കുടുംബാംഗങ്ങൾ കഷ്ടപ്പെടുന്നു. എന്നാൽ ഇത് എന്റെ ആസക്തിയായി മാറിയിരിക്കുന്നു, ഈ പ്രവർത്തനം ഉപേക്ഷിക്കാൻ എനിക്ക് താൽപ്പര്യമില്ല. ഓഫീസിലെ ഭാരിച്ച ജോലിഭാരം കാരണം എനിക്ക് താമസം വരുന്നു എന്ന് പറഞ്ഞ് ഞാൻ എല്ലാ ദിവസവും വൈകി വീട്ടിലെത്താനുള്ള കാരണങ്ങൾ നിരത്താൻ ശ്രമിക്കുന്നു. എന്നാൽ അവർ ചിലപ്പോഴൊക്കെ എന്നെ വിശ്വസിക്കാതെ എന്നെ നേരിടാൻ തുടങ്ങും. ഇതുവരെ അങ്ങയുടെ കൃപയാൽ, ചെറുത്തുനിൽപ്പിന്റെ തീവ്രത സഹിക്കാവുന്നതാണ്? ഇത് ആനുപാതികമല്ലെങ്കിൽ, ഞാൻ അവരെ ഉപേക്ഷിച്ച് എന്റെ ജീവിതം നയിക്കുന്നത് ശരിയാണോ? അങ്ങയുടെ ലോട്ടസ് പാദങ്ങളിൽ, ഹ്രുഷികേശ്]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- വിവാഹത്തിന് മുമ്പ് ഈ തീരുമാനം എടുത്തിരുന്നെങ്കിൽ അത് ശരിയായേനെ. പക്ഷേ, നിങ്ങൾ ഇപ്പോൾ ഈ തീരുമാനമെടുത്താൽ, നിങ്ങളുടെ കുടുംബാംഗങ്ങൾ (പ്രത്യേകിച്ച് നിങ്ങളുടെ ഭാര്യയും കുട്ടിയും) വളരെയധികം വേദനയ്ക്ക് വിധേയരാകും, ഇത് നിങ്ങളെ നരകത്തിലേക്ക് നയിക്കും, എന്റെ ഭാഗത്ത് നിന്നുള്ള ഈ നിഗമനത്തിൽ യാതൊരു സംശയവുമില്ല. ഗൃഹസ്ഥന്മാർ പോലും പ്രവൃത്തിയെ തടസ്സപ്പെടുത്താതെ ദൈവത്തെ സേവിച്ചു. പ്രവൃത്തിയെ ശരിയായ രീതിയിൽ നയിക്കുമെന്ന് നിങ്ങൾ വിവാഹത്തിൽ ദൈവത്തോട് വാഗ്ദത്തം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. നിങ്ങൾ അങ്ങനെ ചെയ്താൽ, ദൈവം നിങ്ങളോട് വളരെ കോപാകുലനാകും. പിന്നെ എങ്ങനെയാണ് നിവൃത്തിയിൽ ഈശ്വരനെ പ്രസാദിപ്പിക്കുന്നത്? ആ ദൈവവും ഈ ദൈവവും ഒന്നു മാത്രം! സേവനത്തിന്റെ അളവിനെക്കുറിച്ച് നിങ്ങൾ വിഷമിക്കേണ്ടതില്ല. കഴിയുന്നിടത്തോളം അവനെ സേവിക്കണം. ദൈവം ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെങ്കിൽ, ഒരു നിമിഷം കൊണ്ട് അവന്റെ  ജോലി ചെയ്തു തീർക്കാൻ കഴിയുമെന്ന് നിങ്ങൾ കരുതുന്നില്ലേ? അർജ്ജുനൻ യുദ്ധം ഉപേക്ഷിച്ച് ഒരു സന്യാസിയെപ്പോലെ കാട്ടിലേക്ക് പോകാൻ ആഗ്രഹിച്ചു. ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ അർജ്ജുനന്റെ അത്തരം തീരുമാനത്തെ എതിർക്കുകയും സ്വീകാര്യമായ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ നിറവേറ്റുന്നതിൽ പങ്കെടുക്കാൻ ഉപദേശിക്കുകയും ചെയ്തു. ദൈവമുമ്പാകെ നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ വാഗ്ദാനം ലംഘിക്കുകയും ആ അനീതിക്കെതിരെ ദൈവം കോപത്തിന്റെ പാരമ്യത്തിലെത്തുകയും ചെയ്താൽ അത് അനീതിയാകും. നിങ്ങൾ അനീതി ചെയ്തുകൊണ്ട് പ്രവൃത്തിയിൽ ദൈവത്തെ അപ്രീതിപ്പെടുത്തുന്നുവെങ്കിൽ, നിവൃത്തിയിൽ പ്രവേശിക്കുന്നതിന് മുമ്പുതന്നെ നിങ്ങൾ അവനെ കോപാകുലനാക്കിയിരിക്കുന്നു. ദൈവം ഇതിനകം നിങ്ങളോട് ദേഷ്യപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ നിങ്ങളുടെ എല്ലാ നിവൃത്തികളും പൂർണ്ണമായും പരാജയപ്പെടും. ഇതിനകം വാഗ്ദാനം ചെയ്ത ഗൃഹസ്ഥന്റെ (ഗൃഹസ്ഥ ആശ്രമം, Gruhastha aashrama) ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾ നിങ്ങൾ പൂർത്തിയാക്കണം. ഇതിനുശേഷം നിങ്ങൾ വിരമിക്കുകയും ഭാര്യയോടൊപ്പം നിവൃത്തിയെ പിന്തുടരുകയും ചെയ്യണം (വാനപ്രസ്ഥ ആശ്രമം, Vaanaprastha aashrama). അപ്പോൾ, യഥാർത്ഥ ആത്മീയ ജ്ഞാനത്തിന്റെ (സംന്യാസ ആശ്രമം) പ്രചരണം നടത്തി നിങ്ങൾക്ക് ഈ ലോകത്ത് ചുറ്റിത്തിരിയാം. മനുഷ്യജീവിതം അനിശ്ചിതത്വത്തിലാണെന്ന് വാദിച്ചുകൊണ്ട് നിങ്ങൾക്ക് ഇപ്പോൾ തന്നെ സംന്യാസ ആശ്രമം പിന്തുടരാൻ താൽപ്പര്യമുണ്ടെങ്കിൽ, അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, ദൈവമുമ്പാകെ മുമ്പ് വാഗ്ദാനം ചെയ്ത പ്രവൃത്തിക്ക് ഒരു ശല്യവുമില്ലാതെ ഒരേസമയം ഈ ആശ്രമം പിന്തുടരുക. നിങ്ങൾ ദൈവമുമ്പാകെ ചെയ്ത വാഗ്ദത്തം പാലിക്കുന്നതിനാൽ, ഈ ജന്മത്തിൽ തന്നെ നിവൃത്തി പൂർത്തിയാക്കാൻ ദൈവം നിങ്ങൾക്ക് മതിയായ ദീർഘായുസ്സ് നൽകും.